Hélène d’Hespel: vriendin van koningshuis, adel en gewone burger

Driekoningenkunstweekend. Foto: Erfgoed Brugge

Geschiedenis

Hélène d’Hespel: vriendin van koningshuis, adel en gewone burger

Thierry Debels

Hélène Albine Louise Marie Josèphe Ghislaine du Sart de Bouland (Elsene, 5 maart 1913 – Beernem, 31 augustus 1998), beter bekend als gravin d’Hespel, maakte naam als ondersteuner van kunsten en letteren in Vlaanderen.

Hèlène du Sart, was een van de laatste afstammelingen van de adellijke Henegouwse familie Du Sart. Haar vader was baron Charles du Sart de Bouland (1889-1959), zoon van de gouverneur van Henegouwen Raoul du Sart de Bouland (1857-1915). Haar moeder was Ghislaine Mulle de ter Schueren (1888-1974), dochter van senator Adile Jacques Mulle de ter Schueren.

Kasteel van Driekoningen

Ze trouwde in 1934 in Brussel met ridder Hubert van Outryve d’Ydewalle (1909-1945). Hij was de erfgenaam van het kasteel Driekoningen in Beernem, dat hij in 1940 erfde van zijn vader. Hij werd ook, in navolging van zijn vader, volksvertegenwoordiger André van Outryve d’Ydewalle, burgemeester van Beernem. Hij werd in juni 1944 door de nazi’s opgepakt en bezweek op 4 april 1945 in Dernau, op weg van Kassel naar Straubingen, aan zijn verwondingen en ontberingen. Uit dit huwelijk sproten vier kinderen, onder wie Raynier van Outryve d’Ydewalle.

Ze hertrouwde in 1947 in Beernem met de Franse graaf Charles d’Hespel (1894-1955), weduwnaar van Marie-Henriette d’Aymard de Châteaurenard, met wie ze een zoon had. Ze stierf op kasteel Driekoningen. Hélène was een groot kunstliefhebster en de steun van vele zieken en bejaarden in Beernem.

Albert Vermeire, oorspronkelijk aangeworven als leraar Nederlands voor de kinderen van de gravin, was jarenlang zaakvoerder op het domein Driekoningen en de persoonlijke secretaris van Helène d’Hespel.

Wat met het kasteel?

Volgens hem is het vlak na het overlijden van de laatste bewoner nog niet duidelijk wat er met het kasteel en het domein zal gebeuren. Blijkbaar voelt volgens de media dan niemand van de vijf kinderen van de gravin zich geroepen om op het kasteel te gaan wonen. Nochtans bezitten het kasteel en het domein een grote historisch-culturele waarde.

Het Driekoningenkasteel, gelegen langs de Wellingstraat, niet ver van het provinciaal domein Bulskampveld, dateert van 1802 en is opgetrokken in zuivere Empirestijl.

Het kasteel ‘Meerberg’, zo heette het oorspronkelijk, werd gebouwd in opdracht van baron de Serret van Outryve, die ook het park liet aanleggen. In 1858 werd het verkocht aan een zekere Vandenbossche uit Gent, die het dertien jaar later weer aan de familie van Outryve doorverkocht. In 1940 werd ridder Hubert van van Outryve d’Ydewalle eigenaar van het domein, waar men nog een van de oudste vijvers van België, de Kruisveldvijver, terugvindt.

De boomkwekerij, die sinds 1948 aan Driekoningen verbonden was, ging enkele jaren geleden door een samenloop van omstandigheden teloor.

Geestelijk testament

Temidden van dit historische erfgoed leefde, woonde en werkte gravin d’Hespel. “Heel haar leven heeft ze gewijd aan de uitvoering van het geestelijk testament van haar eerste echtgenoot, Hubert van Outryve d’Ydewalle, de Beernemse burgemeester die tijdens de Tweede Wereldoorlog in een Duits concentratiekamp het leven liet”, vertelt Albert Vermeire in de media. Ridder Hubert had een boek geschreven met als titel ‘Noblesse en Flandre’. Hierin gaf hij een beschrijving van wat de taak van de adel zou moeten zijn. De adel moest volgens hem ten dienste staan van het volk. “Je kan maar edel zijn als je edel bent in je werk” was zijn motto. Dit zorgde er onder andere voor dat de gravin een hekel had aan het mondaine gedoe van veel van haar collega’s edellieden. De adellijke feestjes, recepties en soirées waren niet aan haar besteed.”

Geheel tegen de toen gangbare adellijke normen in wenste zij zich volledig in te zetten voor de Beernemse bevolking. Dagelijks ging ze op pad en bezocht zieken en bejaarden, wat haar door de bevolking zeer in dank werd afgenomen.

Daarnaast zette zij zich, door de driemaandelijkse kunstweekends die zij vanaf 1951 op Diekoningen organiseerde en waarmee ze een grote bekendheid verwierf, onbaatzuchtig in voor de Vlaamse kunst. Meer dan 700 kunstenaars uit diverse culturele takken werden tussen 1951 en het einde van de jaren ’80 op het kasteel ontvangen. Hierdoor kwam de gravin zelfs in de gratie van het koninklijk hof. Prins Karel was vriend aan huis op Driekoningen, en zowel wijlen koningin Elisabeth als koningin Fabiola vereerden het kasteel volgens Mediahuis met een bezoek.

Dit alles zorgde ervoor dat gravin d’Hespel bij de Beernemse bevolking zeer geliefd was. Maar ook ver buiten de gemeentegrenzen kon zij op grote sympathie rekenen. Voor de begrafenis van de gravin, vrijdag in de Moeder Gods-kerk, was er dan ook een grote opkomst.

PAL Nieuwsbrief

schrijf je gratis in

Blijf op de hoogte met onze dagelijkse nieuwsbrief




Thierry Debels (°1968) is een Vlaams non-fictie-auteur over financiële onderwerpen en royalty watcher. Hij is master bedrijfseconomie gespecialiseerd in financiële economie. Hij publiceerde talrijke boeken over het koningshuis en won in 2016 een rechtszaak tegen Vredeseilanden over zijn boek 'Hoe goed is het goede doel'.

Plaats een reactie

Steun nu ook

het vrije woord

Vind je dit artikel interessant?

Neem een PAL-proefabonnement

(nu eerste maand gratis)

Probeer het nu
Delen