Elke dinsdag verschijnt op PAL een doorlichting van een ngo door expert en auteur van het boek ‘Hoe goed is het goede doel?’ Thierry Debels. We vervolgen de reeks met de vzw Exchange.
De vzw Exchange ondersteunt beloftevolle Afrikaanse ondernemers in hun groei en scale up. Mits een duurzame groei, kunnen zulke ondernemers een extra meerwaarde betekenen voor de lokale gemeenschap in de vorm van werkgelegenheid en een betere regionale welvaart. Exchange onderscheidt zich van andere vzw’s en ngo’s door niet te kiezen voor het klassieke model van financiële ondersteuning, maar ondernemers bij te staan met expertise op maat. Dat leidt volgens hen op termijn tot meer duurzame oplossingen.
Wat zijn de hoofddoelstellingen van de ngo?
Thierry Debels: “Sommige Afrikaanse landen kennen de laatste jaren een veelbelovende economische groei. Dat brengt unieke kansen met zich mee, niet alleen voor lokale Afrikaanse ondernemers, maar ook voor Belgische bedrijven. Exchange wil de noden van Afrikaanse ondernemers matchen met specifieke expertise van Belgische consultants uit het werkveld.”
Kerncijfers vzw Exchange
- Inkomsten 2023: 130.476 euro (brutomarge)
- Totale subsidies 2023: NG
- Fondsenwerving 2023: NG
- Personeelsleden: 1,2 VTE
- Eigen vermogen eind 2023: 240.209 euro
- Laatste jaarresultaat: 2.608 euro
- Directeur: Frank Foulon
- Score ngo: 6/10
Hoeveel gaat er per 100 euro effectief naar het goede doel?
“Die informatie heb ik niet kunnen vinden of afleiden.”
Is de organisatie politiek neutraal? Wat is de ideologische oorsprong?
“Volgens de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) werd de vzw eind november 2001 opgericht. We zien ook Unizo en de Boerenbond in de raad van bestuur, maar meer informatie konden we niet vinden.”
Heeft de organisatie een voorkeur op vlak van de staatsstructuur? Openlijk Belgisch- of Vlaamsgezind of eerder neutraal?
Debels: “Door de eerdere naam van de vzw, ‘EX-CHANGE, VLAAMS UITZENDPLATFORM VOOR EXPERTS’, zien we dat de oorsprong toch eerder Vlaams is. De vzw is ook in Wilrijk (Antwerpen) gevestigd. In de raad van bestuur zien we dus ook Unizo en de Boerenbond. Toch is er zeker een link naar België. Zo zien we het logo van België, ‘partner in ontwikkeling’ op de webstek en aangezien de partnerlanden Afrikaans zijn, moet je daar niet te veel de nadruk leggen op Vlaanderen en het Nederlands, vermoed ik.”
Wat was de belangrijkste realisatie van de ngo het afgelopen jaar?
“In september 2023 organiseerde Exchange vzw de allereerste editie van Exchange Fest. Ze wilden naar eigen schrijven ‘loskomen van de traditionele eventformule met langdradige keynotes en succesverhalen’, en de schijnwerpers richten op wat er volgens hen echt toe doet: Afrikaanse ondernemers en bij uitbreiding de Afrikaanse cultuur’. In Atelier 29 in Brussel brachten ze de dag door met de vrijwilligers, vrienden en familie.”
Wat was de grootste tegenslag of mislukking voor de ngo afgelopen jaar?
Debels: “Een van de landen waar de vzw actief is, is Mozambique. Ondernemer Mulweli Rebelo vertelt dat het ondernemerschap in Mozambique ‘bijzonder uitdagend’ is en dat de groei van ondernemingen er vaak beperkt wordt door te uitgebreide bureaucratie en diepgewortelde corruptie binnen de instellingen. Het plaatst het positieve verhaal over Afrika wel in een context.”
Bent u tijdens uw onderzoek nog vermeldenswaardige zaken tegengekomen?
“Deze ngo is de eerste in onze reeks waarvan we de jaarrekening over boekjaar 2023 hebben. Dat is ook logisch aangezien we ondertussen toch al midden juli zijn. Wat me opviel bij de analyse van deze resultatenrekening is dat post ‘bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen’ in boekjaar 2023 121.299 euro bedroeg tegenover 73.786 euro in 2022. Dat is toch een forse verhoging. Tegelijk zien we dat het gemiddeld personeelsbestand – berekend in voltijdse equivalenten (VTE) – slechts zeer gestegen is van 0,9 naar 1,2. Die gegevens zou ik zeker verder willen exploreren.”
Stel dat iemand de doelstellingen van deze ngo wil ondersteunen, welke score, van 1 tot 10, zou u deze organisatie geven om te bepalen of ze het waard is gesteund te worden?
Thierry Debels: “Voor een ngo die advies geeft, mis ik zelf wel informatie over die ngo. De vzw is toch ‘geassocieerd lid’ van de NGO-federatie en is dus – in meerdere of mindere mate – actief in internationale solidariteit. De vzw maakt ook gebruik van het aanbod van de NGO-federatie. Volgens algemeen directeur Frank Foulon werken ze met subsidies van de Vlaamse Overheid. In tegenstelling tot sommige andere ngo’s heeft de doelstelling van de vzw wel toegevoegde waarde. Na mijn analyse heb ik wel een aantal vragen zoals eerder aangegeven. Een zes.”
ik denk dat dit een interessant onderzoek is, is dat in boek vorm uitgegeven ??? zou mij wel interesseren kwestie van te weten waar mijn centen naartoe gaan