In onder andere Brugge nog geen cel die radicalisering opvolgt: “Maar situatie wordt op de voet gevolgd”

Uit een gedachtewisseling in de commissie Radicalisering van het Vlaams Parlement blijkt dat een twintigtal Vlaamse gemeenten nog steeds geen lokale cel heeft die radicalisering opvolgt. Een slechte zaak, volgens minister van Binnenlands Bestuur Gwendolyn Rutten (Open Vld). Het feit dat ook een grotere stad als Brugge geen radicaliseringscel heeft, roept vragen op.

De lokale integrale veiligheidscellen (LIVC-R) werden in het leven geroepen na de aanslagen op de luchthaven van Zaventem en metrostation Maalbeek in Brussel. In elke gemeente zou een overlegplatform opgericht moeten worden, om radicaliserende personen vroegtijdig te detecteren en op te volgen. Hier zou ook overleg kunnen plaatsvinden tussen o.a. welzijnsdiensten en de politie.

Niet wachten

Uit een recente bevraging blijkt echter dat sommige gemeenten nog niet eens weten wat een LIVC-R inhoudt. Onder andere Brugge, de hoofdstad van West-Vlaanderen, heeft nog geen radicaliseringscel. “Elke gemeente zou een LIVC-R moeten hebben”, zei minister van Binnenlands Bestuur Gwendolyn Rutten (Open VLD) in het parlement. “Je moet het niet zo ver laten komen tot het te laat is.”

Dirk De Fauw (cd&v), de burgemeester van Brugge, bevestigt dat er in zijn stad officieel geen LIVC-R is en dat een recente omzendbrief – na de aanslag in Brussel – hen aanmaande om er een op te richten. “Maar onze politiediensten zijn uiteraard wel met de problematiek bezig en we hebben voldoende contact met andere instanties.” Hij wijst op een recent voorval, waarbij de politie adequaat kon handelen. “Wij weten goed wie er op ons grondgebied verblijft.”

Verzet van welzijnswerkers

Een ander probleem is dat zogenaamde welzijnswerkers en straathoekwerkers in gemeenten die wél een LIVC-R hebben, niet willen meewerken. “Vaak is dat omdat ze zich zorgen maken over het gedeelde beroepsgeheim”, legt Nathalie Debast van de Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten uit. In zo’n LIVC-R werken verschillende instanties samen en dus moet er ook informatie gedeeld worden. Bijvoorbeeld straathoekwerkers vrezen soms dat de politie in het nadeel van hun cliënt zal werken, met de informatie die zij aan de politie bezorgen. “Terwijl die commissie net bedoeld is om het hogere doel, namelijk het vermijden van een aanslag, de dienen.”

Om dat verzet tegen te gaan, wil minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) een verplichting mogelijk maken. “Het probleem moet niet uitvergroot worden, maar het komt inderdaad voor dan sommige organisaties terughoudend zijn”, legt het kabinet-Demir uit. “Maar het beroepsgeheim geldt wel degelijk rond die casustafel. Niemand mag verspreiden wat daar gezegd wordt en mag het enkel gebruiken om het grotere beeld te schetsen en samen preventief te werk te gaan.”

De laatste tijd komt vooral online radicalisering meer voor. Door OCAD worden momenteel 652 mensen opgevolgd. De overgrote meerderheid daarvan, 577, hangt het jihadisme aan. In dat getal zitten echter nog steeds veel ‘foreign fighters’ die mogelijk in het buitenland verblijven. Het merendeel van de gevolgde personen woont in Brussel.