Het is weer Black Friday. Ooit een uitsluitend Amerikaanse traditie na Thanksgiving is de ‘feestdag’ ondertussen uitgegroeid tot een wereldwijde hype. Gigantische kortingen vliegen ons om de oren, en klanten worden verleid met ‘meer voor minder’. Maar achter de aantrekkelijke prijzen schuilt een duistere waarheid: Black Friday is het boegbeeld van overconsumptie en een van een wereld zonder zingeving.
Om maar één voorbeeld te nemen van de grote winnaars van Black Friday: de fast fashion-ketens. Merken als Shein, Zara en H&M overspoelen de markt met absurde kortingen op kleding die vaak ook nu al spotgoedkoop is. Het verdienmodel is simpel: productie in lagelonenlanden, vaak onder erbarmelijke omstandigheden, tegen de laagst mogelijke kosten. Acties als Black Friday versterken deze cyclus alleen maar meer. Consumenten worden verleid tot impulsaankopen van kledingstukken die ze misschien één of twee keer dragen voordat ze uiteindelijk in de vuilbak verdwijnen.
Symptoom van een wereld zonder zingeving
Enkel en alleen al de maatschappelijke en ecologische gevolgen van deze wegwerpcultuur zijn immens. De mode-industrie is verantwoordelijk voor ongeveer 10 procent van de wereldwijde CO₂-uitstoot en een gigantische hoeveelheid afval. Jaarlijks belandt naar schatting 92 miljoen ton textiel op de vuilnisbelt – dat zijn de overvolle winkelwagentjes van Black Friday die hun uiteindelijke bestemming vinden.
Het probleem is dat Black Friday niet alleen inspeelt op onze kooplust, maar deze ook actief aanwakkert. Marketingstrategieën creëren een kunstmatige schaarste en een gevoel van urgentie: “Nu of nooit!” Die tactieken zijn ontworpen om ons rationele denken te omzeilen. We kopen niet wat we nodig hebben, maar simpelweg wat ons wordt aangepraat.
Deze koopwoede is echter symptomatisch voor een dieper probleem: we leven in een narcistische maatschappij, en in een tijd zonder zingeving, richting en diepgang. We zijn verslaafd aan snelle nieuwigheden en materiële objecten die deze leegte moeten opvullen. In een wereld waarin persoonlijke waarde steeds vaker wordt gekoppeld aan consumptie, verliezen we de connectie met wat écht belangrijk is. Acties als Black Friday voeden dit toxische patroon. Black Friday lijkt misschien een dag van goede deals, maar in werkelijkheid is het een dag van verlies.
