In 2022 stierven er opnieuw meer Belgen dan er geboren werden. Dat negatief natuurlijk saldo werd echter ruimschoots gecompenseerd door migratie. Hierdoor verandert de bevolkingssamenstelling aan een razendsnel tempo. De vraag die de premier van Singapore ooit aan zijn bevolking stelde, kunnen we ook bij ons opwerpen: “Willen jullie kinderen of migranten?”
Terwijl er in 1901 nog 199.068 Belgen geboren werden, is dat aantal gezakt tot 113.593 in 2022. Het vruchtbaarheidscijfer daalde in die periode van 3,9 naar 1,6 kinderen per vrouw. Hoewel een kinderwens veelal biologisch aangedreven wordt, lijkt een gezonde vorm van optimisme over de toekomst eveneens een belangrijke factor te zijn. Daarom is er steevast een terugval in het aantal geboortes wanneer oorlog en crisis hun intrede doen. Ook de bankencrisis van 2008 zorgde voor een daling in heel Europa, maar van de verwachte inhaalbeweging nadien is in de meeste landen geen sprake.
Culturele en economische factoren
Er zijn meer vrouwen dan ooit die studeren en dat valt moeilijk met het moederschap te combineren. Daarna willen ze dikwijls wat werkervaring opdoen vooraleer ze aan kinderen beginnen. Daarom zijn moeders gemiddeld 31 jaar bij de geboorte van hun eerste kind. De jaren om aan gezinsuitbreiding te doen, zijn nadien beperkt. Zo lijkt demografische achteruitgang een logisch gevolg van emancipatie. Daarnaast zijn er ook twintigers en dertigers die om andere redenen geen kinderwens hebben. Door de toegenomen individualisering viel de sociale druk om kinderen voort te brengen, grotendeels weg. Veel jongvolwassenen hebben thans andere prioriteiten en laten hun geluk niet meer afhangen van kinderen. Bovendien is er ook de vrees dat de leefomstandigheden in de toekomst slechter zullen worden.
Fundamentele keuze
Terwijl het aantal geboortes sinds 1901 daalde met 43 procent, steeg de Belgische bevolking met bijna 75 procent. Dat mensen ouder worden, verklaart dit slechts ten dele. Vooral migratie zorgt al decennialang voor continue groei. Eenmaal in België maken migranten ook meer kinderen dan de autochtone bevolking. Bij autochtone Vlamingen bedraagt het vruchtbaarheidscijfer slechts 1,4 kinderen per vrouw tegenover 2,8 bij vrouwen met een nationaliteit van buiten de EU. Het aantal jongeren met migratieachtergrond verdubbelde dan ook in de jongste 20 jaar. In Vlaanderen heeft één op de tien borelingen niet eens de Belgische nationaliteit. Om de welvaart in stand te houden, is een zekere bevolkingsgroei noodzakelijk. Het is aan politici en koppels om te bepalen of ze die via migratie of natuurlijke aanwas willen bekomen.
Waarom een vergelijking tussen 1901 en 2022? Is daar een reden toe of is dit willekeurig? Zou een keuze over zo een grote tijdspanne niet beter gebeuren over gemiddelden van perioden of zou een evolutie over de hele periode niet meer duidelijkheid geven? Dat de autochtone bevolking de eerste 150 jaar van België een sterke stijging kende wordt algemeen aanvaard maar ergens wordt daar een grens bereikt. Dat de migratie daar nu een een nieuwe stimulans aan geeft is duidelijk. Er moeten duidelijk keuzes gemaakt worden. De ecologisten willen leefruimte voor plant en dier, waarom dan ook niet voor de mens?
De economie zoekt medewerkers, voor wat te doen en welk percentage van de migranten komt ervoor in aanmerking? Vraag aan een bedrijfsleider bv. hoeveel mankracht hij nu nodig heeft voor het bijhouden van bv. de milieuwetgeving tegenover vroeger. De beperkte bruikbare ruimte noodzaakt (slechts deel) die wetgeving.
De ene mens wil een rustig bestaan en is tevreden met wat hij heeft en een andere wil altijd meer. Hoe dat allemaal verzoenen met een een natuur die er geen rekening mee houdt zoal blijk bij “natuurrampen”(?) waar de natuur doet wat het wil. Tot nu kan de mens immers geen aardbeving noch vulkaanuitbarsting voorkomen ondanks alle waarschuwingen! Maat houden en de onmacht aanvaarden is de boodschap en dat geldt voor al wat menselijk ingrijpen is, demografie inbegrepen.