Er is op sociale media veel te doen over Europees geld dat zou vloeien naar BBC Media Action, de internationale liefdadigheidsinstelling van de Britse openbare omroep. In 2023-2024 zou de Europese Commissie 1,3 miljoen pond gegeven aan de organisatie. De Amerikaanse overheidsinstelling USAID zou de op een na grootste donor zijn met 2,6 miljoen pond, naast Zwitserse, Zweedse en andere organisaties die met belastinggeld steun verlenen. Ook de Belgische federale regering gaf in het verleden al geld aan BBC Media Action.
Het gaat hier niet om het subsidiëren van propaganda klinkt de officiële uitleg. En de projecten bevinden zich – op Oekraïne na – allemaal buiten Europa. Maar is dat wel degelijk zo? BBC Media Action is een liefdadigheidsinstelling die groeide uit de BBC World Service Trust. Eigenlijk groeide deze laatste organisatie uit een samenwerking met de wereldomroep van de BBC. Tijdens de Koude Oorlog vormde de dienst een onderdeel van een nieuwsdienst voor de landen van het voormalige Sovjetblok, met uitzendingen in het Russisch en de talen van de satellietstaten van de Sovjetunie. In 2011 veranderde de naam in BBC Media Action.
Subsidies
De organisatie zou compleet los staan van de BBC, die betaald wordt door kijk-en-luistergeld van de Britten. De projecten verlenen volgens de eigen jaarverslagen steun aan ‘onafhankelijke’ media in ontwikkelingslanden. De nadruk ligt op migratie en klimaatverandering. Dat zou de situatie van vandaag zijn. Historisch gezien ligt dat nochtans anders. Net als Radio Free Europe, dat in 1949 door de Amerikaanse inlichtingendienst CIA werd opgericht, bleek de BBC World Service decennialang een propagandakanaal te zijn.
De vraag blijft waarom de Europese Commissie en zoveel regeringsdiensten miljoenen euro’s geven aan een liefdadigheidsinstelling die verbonden is met de Britse staatszender. Tussen 2013 en 2023 betaalde de Europese Commissie BBC Media Action 38,96 miljoen euro op een toegekende subsidiepot van 44,47 miljoen euro. En dat terwijl het Verenigd Koninkrijk op 31 januari 2020 uit de Europese Unie stapte. Op zich lijkt steun aan een openbare omroep van een niet-lidstaat merkwaardig. Puur formeel gezien is de steun ook geen steun aan een openbare omroep, omdat BBC Media Action officieel een ‘charity’ of liefdadigheidsinstelling is.
Geld voor beleid
Het gros van de EU-subsidies komt uit een fonds voor internationale ontwikkeling en samenwerking. Maar er komen ook miljoenen euro uit fondsen genaamd Instrument for Foreign Policy en het directoraat-generaal voor nabuurschap en uitbreidingsrelaties van de Europese Commissie. Dat zijn diensten die subsidies gebruiken als ‘normative power’: geld in ruil voor invloed op het beleid. Betalen opdat de ontvangers het beleid van de EU zouden steunen en overnemend: dat is zelfs de officiële doctrine van het buitenlandbeleid van de Europese Unie. Andere geldpotten waaruit BBC Media Action kon putten zijn het CINEA (Europees climate infrastructure and environment executive agency) en ECHO (humanitaire hulp).
Het jaarverslag voor 2022-2023 is trouwens veel duidelijker dan dat van 2023-2024, waarvan de schermafdruk op X voor zoveel boosheid zorgt. Toen bleek 5,6 miljoen pond van de 27 miljoen pond inkomsten afkomstig van BBC Media Action van de Britse regering. De EU gaf een dik half miljoen euro, diverse instellingen van de Verenigde Naties gaven ruim 2 miljoen pond. Private donoren zoals de stichtingen van Bill Gates en de Packard-familie gaven eveneens ruim 2 miljoen euro. Allerhande buitenlandse regeringen gaven 11 miljoen pond. Ook de Belgische federale regering deelde 133.000 Britse pond uit. Ngo’s waren goed voor ruim 3 miljoen pond; met de ngo Counterpart International met zetel in Washington D.C. als vrijgevigste donor. Opvallend is ook dat de bijdrage van de Europese Commissie in 2024 dus opliep van een half miljoen pond naar 1,3 miljoen pond.
Meer over de Europese Commissie
