“Met drastisch besparen valt geen verkiezingen te winnen.” Je hoort de politici het bijna hardop denken. In het bedrijfsleven zorgen fikse besparingsrondes nochtans meestal voor een onmiddellijke stijging van de beurskoers. Aandeelhouders van beursgenoteerde bedrijven reageren blijkbaar anders dan de aandeelhouders van de NV België. Of toch niet?
Geen advertenties meer?
Ingelogde abonnees steunen niet alleen een van de enige kritische en onafhankelijke media, maar zien ook geen vervelende advertenties. Abonneer je snel en eenvoudig en krijg meteen toegang tot vele duizenden exclusieve artikelen!
Maak hieronder je keuze voor het gewenste abonnement:
Liever ook op papier? Bekijk alle abonnementen!
Het doorlopend abonnement wordt automatisch verlengd voor steeds één maand.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een online abonnement van 3 maanden via een eenmalige betaling.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een eenmalige betaling en je zit een jaar goed.
Log hieronder in om dit bericht volledig te lezen. Ben je al ingelogd, kijk dan op je account of je nog een actief abonnement hebt.
Terwijl alle partijen in België bang zijn van hun eigen schaduw als het erop aankomt om te besparen op de overheidsuitgaven, won in Argentinië een liberale econoom de verkiezingen na het ontslaan van 34.000 ambtenaren, het afschaffen van subsidies en het sluiten van hele departementen of overheidsdiensten.
Stockholmsyndroom
In ons land lijkt het op orde brengen van de begroting enkel mogelijk via meer en nieuwe belastingen. Vrij vertaald: hervormen op de kap van de belastingbetaler. Nooit over de rug van het bestel of het systeem. De ambtenaren en de politiek worden steevast ontzien. En wat misschien nog verbazender is: de Vlaamse media gaan mee in die verslaving aan belastingen om problemen op te lossen.
Wie er goed over nadenkt, kan niet anders dan concluderen dat de pers lijdt aan een vorm van het Stockholmsyndroom. Of het moest zijn dat de politieke en financiële journalisten zó graag bij de politieke en ambtelijke elite willen horen, dat ze klakkeloos de retoriek van ambtenarenvakbonden en politieke spindokters overnemen.
De burger of belastingbetaler gaat natuurlijk ook niet vrijuit. Die rekent voor elk echt of ingebeeld probleem op de overheid om dit op te lossen, waardoor er departementen en ambtenaren bijkomen. De afgelopen vijf jaar kwamen er 39.000 ambtenaren bij in ons land. 1,4 miljoen personen krijgen hun salaris van de overheid.
Inefficiënte overheid
Die overheid slaagt er vervolgens niet in om die echte of ingebeelde problemen op te lossen. Zelfs niet met taksen, belastingen of boetes. Gevolg de burger/belastingbetaler is boos op die overheid. En wat wil die boze burger? Juist, dat de overheid en de politiek die boosheid doen verdwijnen en het probleem alsnog oplossen. Zo begint een eindeloze cirkel van steeds meer belastingen, steeds meer ambtenaren en steeds groeiende boosheid omdat het niet lukt. En dat alles fout loopt is uiteraard de schuld van wie? Juist, van de overheid en de politiek.
De overheid en de politiek zijn de zondebok, mij zal u niet horen zeggen dat dit onterecht is. Ze hebben het zelf gezocht. Vooral de politiek dan. Door altijd die burgers te laten geloven dat ze alles kunnen oplossen. Door nooit een keertje néén te durven zeggen.
Sommige problemen zijn onoplosbaar, of minstens niet oplosbaar door de overheid. Daar dus belastinggeld en overheidsmiddelen in steken is goed geld achter slecht geld wegsmijten. Het domste wat je kan doen, dus. Elke economist weet dit, of zou dit moeten weten. Als de patiënt doodbloedt, dan moet je het bloeden stelpen en ondertussen geen bloedtransfusie geven.
Politici hebben geen gezond verstand
Helaas blinken politici niet bijzonder uit in het gebruik van hun gezond verstand. Zeker niet wanneer ze bezig zijn met verkozen of herverkozen te geraken. Er is áltijd wel ergens een symptoom om te bestrijden, of een nutteloze maatregel om doortastend over te komen. Nochtans zijn er studies die aantonen dat strooien met belastinggeld of geld uit sociale bijdragen niet noodzakelijk electoraal voordeel oplevert.
Neem bijvoorbeeld een Leuvens onderzoek van het vroegere Hoger Instituut voor de Arbeid aan de KU Leuven, dat noemen ze nu HIVA-Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving. Die publiceerden over een onderzoek naar hoe het verminderen van ‘welfare policies’ het vertrouwen in de politiek erodeert. Met andere woorden: kan Paul Magnette (PS) electoraal voordeel uitpuren uit een verhaal dat besparingen in de sociale zekerheid leiden tot een sociaal bloedbad?
Eén conclusie kunnen we hierover al weggeven. De generositeit van specifiek beleid kent geen enkele directe relatie met het vertrouwen in de politiek. Een genereuze sociale zekerheid leidt op korte termijn niet tot een verhoging van het vertrouwen in de politiek. Dat is in deze tijden van begrotingsonderhandelingen een interessant gegeven.
Ik zou toch graag een keer politici horen in Vlaanderen die de sanering van de begroting niet over de rug belastingbetaler willen doen, maar voor een keer op kap van gesubsidieerde belangengroepen, het peperdure bestel, het leger ambtenaren en de rijkelijk overbetaalde politiek, al zal dat wel een utopie blijken. Net zoals rekenen op een pers die tegen hogere belastingen en hogere sociale lasten is omdat dit de mensen pijn doet. Die commentatoren worden liever ernstig genomen door de politieke kaste (wellicht de enigen die hun schrijfsels elke dag lezen) door op allerlei wilde plannen van die ene witte Waalse raaf in de vaderlandse politiek te schieten.
Gemakkelijkheidsoplossing
Toegegeven, de ziekenkassen vervangen door artificiële intelligentie is een van de pot gerukt idee. Maar ze vervangen door een computersysteem dat door een beperkt aantal gekwalificeerde ambtenaren beheerd wordt, is dan weer geen utopie. Andere landen doen dit al voor hun verplichte ziekteverzekeringen. Met of zonder AI.
Het zet kwaad bloed bij het journaille wanneer je durft stellen dat de pers al lang niet meer de kant van de belastingbetaler kiest. En zeker als je dat een schande vindt. Maar de steeds uitdijende overheid. De dure ambtenarenpensioenen en de dure en complexe institutionele warboel zijn onhoudbaar en vooral onbetaalbaar. Nieuwe en extra belastingen zijn een brutaliteit. Bespaar! Laat de burger en belastingbetaler niet opnieuw opdraaien voor een falende overheid.
Meer over de federale regering
Politieke en financiële journalisten horen bij een of andere persgroep. U weet wel, die multinational clubs die jaarlijks honderden miljoenen Euro subsidie krijgen van de overheid. Diens brood met eet, diens….