Hoge Commissaris voor de Mensenrechten vernietigend over China in rapport over behandeling Oeigoeren

Michelle Bachelet is de Hoge Commissaris voor de mensenrechten bij de VN onderzocht meldingen van inbreuken op de mensenrechten van de Oeigoeren in de Chinese provincie Xinjian. China deed er alles aan om het rapport de descreditieren en verhinderen, maar zonder succes. Het rapport schetst een weinig fraai beeld van China.

De behandeling van de Oeigoeren door de Chinezen is al langer een pijnpunt. Geloofwaardige rapporten gaven al aan dat meer dan een miljoen mensen arbitrair opgesloten zijn in de regio. De mensen worden continu bewaakt en de overheid zou ze ook discrimineren. Maar de berichtgeving is nog veel grimmiger, want er is sprake van foltering, wrede, onmenselijke en onterende behandeling en bestraffing, gedwongen sterilisatie, seksueel en op geslacht gebaseerd geweld, dwangarbeid, en gedwongen scheiding van kinderen van hun ouders door de autoriteiten.

De VN kon dit probleem niet langer negeren en stuurde dus de Hoge Commissaris voor de mensenrechten naar het gebied. De eerste keer in 17 jaar dat iemand in die functie dat deed. Er werd enorm uitgekeken naar haar rapport, dat op 31 augustus verscheen. China spreekt dan weer van een hype. Het rapport is volgens hen in overtreding met het mandaat die ze heeft. In haar laatste persvoorstelling voor de publicatie gaf Bachelet aan dat ze enorme druk voelde. Ze kreeg uiterst kritische brieven van China en landen zoals Noord-Korea, Venezuela en Cuba eisten dat het rapport niet publiek verspreid raakte. Ze kreeg ononderbroken vragen uit heel de wereld over het rapport. Dat rapport is nu eindelijk vrij en is laat weinig aan de verbeelding over.

(Lees verder onder het artikel.)

Bachelet ging grondig te werk en schetst een beeld van het Chinese beleid en de wetgeving, die zeggen bedoeld te zijn tegen terrorisme en extremisme. Maar die termen zijn zodanig vaag beschreven, aldus Bachelet, dat het de deur openzet voor grootschalig misbruik. Iets wat volgens haar dan ook gebeurt in Xinjiang. De Hoge Commissaris stelt vast dat er weliswaar economische vooruitgang is in de regio, maar die gepaard gaat met vele vormen van discriminatie tegen de Oeigoeren.

Kampen

Ze behandelt ook de ‘opleidingskampen’. Volgens China zijn die residentieel en eerder een soort van alternatief voor een gevangenisstraf. Getuigenissen bewijzen echter dat er geen sprake was van keuze, er geen advocaat bij betrokken was en naar huis gaan doorgaans geen optie is. De geïnterviewde getuigen zaten er tussen de 2 en 18 maanden vast. Niemand wist hoe lang ze er zouden moeten zitten en ze konden slechts contact opnemen met hjun eigen familie onder streng toezicht, indien ze dat al mochten.

Dit alles is uiteraard in strijd met het internationale recht en verdragen die ook China ondertekende. Geïnterneerden kregen zelfs pillen en spuiten toegediend zonder dat ze wisten wat hun werking was. Er is ook sprake van seksueel geweld en psychologische marteling. De lijst van inbreuken tegen de mensenrechten van Oeigoeren is lang en zorgwekkend.

Het Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Mensenrechten raadt dan ook aan dat China snel alle willekeurig opgepakte mensen hun vrijheid opnieuw geeft, informatie vrijgeeft over de locatie van personen waarvan de familie niet waar ze zijn, het legaal kader herziet waamee het zogezegd de nationale veiligheid bewaakt, de beschuldigingen tegen inbeuken tegen mensenrechten snel onderzoekt, maatregelen neemt tegen de vaststellingen van discriminatie en ook werk maakt van een onafhankelijk overzichtsmechanisme die beschuldigingen van martelingen en mishandelingen effectief onderzoekt.

Het wil verder onder meer dat het de surveillance en controle op de mensen sterk afbouwt, beperkt binnen het kader van de wet en alles toetst aan de proportionaliteit en noodzakelijkheid. Degelijk toezicht mag de fundamentele rechten en vrijheden van burgers niet beperken. Het bureau geeft aan China daarbij te willen ondersteunen.

China verwerpt rapport

China reageerde onmiddellijk en verwerpt de conclusies van het rapport. Het negeert “de vooruitgang die is gemaakt” en zou geen rekening houden met de gevolgen van “terrorisme en extremisme” In een verklaring schrijft China: “Gebaseerd op de desinformatie en leugens die door anti-China krachten zijn verzonnen en uit een vermoeden van schuld, verdraait de zogenaamde “beoordeling” China’s wetten en beleid, besmeurt en belastert het China moedwillig, en mengt zich in de interne aangelegenheden van China hetgeen in strijd is met de beginselen van dialoog en samenwerking, en het niet-politiseren op het gebied van de mensenrechten. Het ondermijnt tevens de geloofwaardigheid van het OHCHR.”