Terwijl minister van Justitie Annelies Verlinden (cd&v) met de natte vinger in de lucht zomaar eventjes 1 miljard euro extra vraagt, protesteerden op de trappen van het Vlinderpaleis weer tweehonderd magistraten. De werkdruk zou te hoog zijn en vacatures raken niet ingevuld. Maar zijn de bevoegde minister, of politie en justitie, wel de juiste bron om te oordelen of er genoeg mensen en middelen zijn?
Geen advertenties meer?
Ingelogde abonnees steunen niet alleen een van de enige kritische en onafhankelijke media, maar zien ook geen vervelende advertenties. Abonneer je snel en eenvoudig en krijg meteen toegang tot vele duizenden exclusieve artikelen!
Maak hieronder je keuze voor het gewenste abonnement:
Liever ook op papier? Bekijk alle abonnementen!
Het doorlopend abonnement wordt automatisch verlengd voor steeds één maand.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een online abonnement van 3 maanden via een eenmalige betaling.
Liever ook op papier? Bekijk al onze abonnementen!
Steun het vrije woord met een eenmalige betaling en je zit een jaar goed.
Log hieronder in om dit bericht volledig te lezen. Ben je al ingelogd, kijk dan op je account of je nog een actief abonnement hebt.
De magistraten klagen over de toenemende werkdruk. Alleen al in de jeugdrechtbanken worden 40 procent meer zaken behandeld. Over de oorzaken praat men liever niet, maar voor de gevolgen vraagt men extra geld en personeel.
Vage uitleg
Driehonderd openstaande vacatures bij de Antwerpse rechtbanken – tenminste dat beweren ze – en daardoor loopt de achterstand op. Die achterstand levert, volgens een nogal pathetische uitleg, slachtoffers op. “Er moet dringend iets veranderen”, zei de procureur.
Te weinig mensen, te weinig middelen. Hetzelfde verhaal in de gevangenissen waar geen plaats meer is. Het aantal gevangenen zonder Belgische nationaliteit blijft stijgen tot 44,54 procent in 2024.
België blijkt altijd meer personeel te hebben dan gemiddeld
In het activiteitenverslag van Justitie voor 2019-2024 lezen we dat de hoven en rechtbanken verspreid waren over ongeveer 225 gebouwen in België. In 2024 telden de hoven en rechtbanken in totaal ongeveer 5.745 effectieve personeelsleden. Het aantal personeelsleden per rechtscollege varieert sterk, van een twintigtal tot ongeveer 440.
Het Openbaar Ministerie (OM) en de federale magistratuur samen hebben bijna 900 magistraten, wat resulteert in een totaal van ongeveer 2.400 magistraten. Dat aantal benoemde magistraten in België steeg de afgelopen jaren, van 2.411 in oktober 2020 naar 2.551 in februari 2024. Maar het wettelijk vastgestelde kader bedraagt 2.636. In 1990 telde België 1.500 magistraten (rechters en openbare aanklagers). Dat waren er dus duizend minder dan in 2025. In 1990 waren er 5.000 gerechtspersoneelsleden. De bevolking van België bedroeg toen ongeveer 9,9 miljoen.
Naakte cijfers
Voor de verkiezingen in 2024 stuurde Justitie een persbericht uit met de boodschap: “Onze hoven en rechtbanken hebben 43 procent meer rechters nodig.” Dat zijn er dus nog eens 645 erbij. Dubbel zoveel als in 1990.
Die naakte cijfers zeggen weinig. België telt 7,61 parketmagistraten per 100.000 inwoners, wat een hoger aantal is dan Nederland. De conclusie is dat er nog nooit zoveel personeel bij Justitie werkte als vandaag. Op alle niveaus. In het in 2024 verschenen European Judicial Systems CEPEJ Evaluation Report van de Raad van Europa vind je meer en betere vergelijkingen met andere landen. België blijkt altijd méér personeel én middelen te hebben dan gemiddeld.
Bij de politie geldt hetzelfde verhaal. Mensen denken dat er minder politie is in ons land, maar eigenlijk was er nog nooit zoveel politiepersoneel. 13.500 bij de federale politie en 35.100 bij de lokale politie. Het moet zijn dat er veel meer criminelen bijgekomen zijn, of dat die politiemensen allemaal verkeersboetes moesten gaan uitdelen om de federale of gemeentelijke kassen te spekken.
435 politieagenten per 100.000 inwoners. De wereldwijde mediaan is volgens de Verenigde Naties 300 per 100.000. In 2017 waren het volgens VN-cijfers nog 334 per 100.000 in België. In Nederland 298 in 2018. In de Verenigde Staten 242 per 100.000.
De conclusie is dus dat tussen 2017 en nu er 100 politieagenten per 100.000 inwoners bijkwamen en dat de straten enkel onveiliger werden. Dat er op 35 jaar ongeveer 50 procent rechters en parketmagistraten bijkwamen. En nog is het niet genoeg.
Maar over de efficiëntie en de performatie van politie en justitie praat niemand. Niet in de pers, niet in de politiek. Dat mag stilaan wel gebeuren, zeker op een moment dat linkse- en moslimagitatoren boekenwinkels kunnen dwingen om lezingen af te gelasting in Brussel, omdat er met straatterreur wordt gedreigd.
Demografisch probleem
Brussel is nota bene de derde grootste diplomatieke stad ter wereld waar Europese regeringsleiders bijna maandelijks vergaderen. Een deel van het probleem is demografisch. De bevolking steeg. Hoofdzakelijk door massale immigratie. Maar dat mag geen excuus zijn. De politie groeide toch met meer dan een kwart (berekend per inwoner) en dat is minder dan de bevolkingsgroei afgelopen 35 jaar.
Dan is het toch stilletjes duidelijk dat we hier hetzij met onwil, hetzij met incompetentie te maken hebben bij politie en justitie. Niet wat betreft verkeers- of parkeerboetes, maar vooral qua aanpak van georganiseerde misdaad (drugs en mensensmokkel) en straatterreur. Om te zwijgen over geweldsdelicten zoals aanrandingen, verkrachtingen en overvallen op straat. Straten waar nog nooit zoveel camera’s hingen.
Wil de overheid eigenlijk wel veilige straten? Wil ze wel dat mensen zich veilig voelen? Je zou stilaan gaan denken dat ze juist om een of andere obscure reden dit onveiligheidsgevoel in stand willen houden of zelfs opdrijven. Om meer personeel en middelen te krijgen voor politie en justitie misschien?
Misschien vindt u dit ook interessant
Tip voor de minister: Competentie, motivatie en integriteit zijn belangrijker dan kwantiteit.
Voer prestatienormen in bij de politie en maak vaste benoemingen pas mogelijk na tien jaar anciënniteit.
Maak de besluitvorming van het VCP transparant en publiek. Zonder de identiteit van de betrokken partijen te vermelden. Maar wel met vermelding van de naam van de politiezone. Vervang het huidige Vast Comité van toezicht op de politie door een Hoog comité van Toezicht met onafhankelijke en onpartijdige juristen-ambtenaren die geen professionele banden of andere belangen hebben of delen met de politie. Geef de conflictpartijen inzicht/toegang in/tot hun dossier. Geef hen recht op beroep bij de Raad van State.
In geval van tegenstrijdigheden tussen de verklaringen van betrokken partijen, moet er ambtshalve overgegaan worden tot een confrontatie buiten de lokalen van de toxische Politie Zone.
Benadeelde partijen slachtoffer van integriteitsschendingen door de politie het recht geven getuigen te laten verhoren en bijkomende onderzoeken te laten uitvoeren.
Verplicht inzage verlenen van de dossierstukken aan de benadeelde en/of burgerlijke partij(en). Benadeelde partijen het recht geven zich te laten bijstaan door een advocaat tijdens de procedure.
Geef de slachtoffers van integriteitsschendingen ook het recht om gehoord te worden door de lokale politieraad indien de lokale politieraad indien zij het nuttig achten .
Geef slachtoffers van integriteitsschendingen door de politie het recht om onderzoeken door de korpsoverste van een betrokken (toxische) PZ te wraken wegens aanwijzingen van partijdigheid, betrokkenheid of gebreke van objectiviteit.
Tot slot: een mandaat van een korpsoverste kan alleen ingesteld of verlengd worden mits een 2/3 meerderheid binnen de politieraad. Burgers die verzet willen aantekenen moeten dat schriftelijke kunnen doen voor de stemming in de Politieraad.