Sonja Dahlmans is masterstudente theologie. Vanaf vandaag doet ze bij ’t Pallieterke en PAL NWS verslag over christenvervolging doorheen de wereld. Over het thema publiceerde ze reeds op diverse media, waaronder TPO en OpinieZ Magazine. Voor de Nederlandse krant De Telegraaf werd ze hierover door journalist Wierd Duk geïnterviewd.
Er wordt helaas zeer weinig aandacht aan het thema christenvervolging besteed in de reguliere media. Daarnaast valt het op, dat wanneer er wel over wordt gesproken of geschreven, christenvervolging niet als probleem op zichzelf wordt gezien. Vaak wordt het een ‘rechts’ thema genoemd, of zegt men juist dat ‘links’ er geen aandacht aan besteedt. In beide gevallen ziet men het leed van de vervolgde kerk in het licht van de politieke verhoudingen in ons eigen land. Dat doet groot onrecht aan het enorme leed van deze mensen; mannen, vrouwen en kinderen die allemaal op hun eigen manier hiermee te maken kunnen krijgen.
Christenvervolging is er in verschillende gradaties en vormen. Hieronder volgt een schets met een aantal voorbeelden.
Aanslagen
Er zijn gewelddadige aanslagen waarbij vele doden en gewonden kunnen vallen. Zo zijn er in 2019 met Pasen bijvoorbeeld aanslagen geweest in drie kerken en vier hotels op Sri Lanka. Er vielen destijds meer dan driehonderd doden, velen raakten erbij gewond. De aanslag werd later door ISIS opgeëist.
Ook tijdens Pasen was er in 2016 in Lahore, Pakistan een grote, gewelddadige aanslag. Daarbij vielen zeventig doden en honderden raakten gewond. Doelwit waren met name jonge gezinnen met kinderen die speelden in het Gulshan-e-Iqbal park. De Pakistaanse Taliban, Jamaat ul-Ahrar, eisten de aanslag op.
Dergelijke grote aanslagen, met vaak veel doden en gewonden, halen meestal het nieuws wel. Hoewel ook dit niet altijd opgaat. Zo is er bijvoorbeeld weinig aandacht in de media voor het steeds vaker voorkomende geweld in Noord-Afrika. Maar er zijn ook andere, minder bekende vormen van christenvervolging.
Gedwongen bekeringen
Minder bekend is dat er veel vrouwen en meisjes slachtoffer worden van ontvoering. Zij worden verkracht en gedwongen te trouwen met een van de ontvoerders. Bekering tot de islam onder dwang na ontvoering komt ook zeer vaak voor. Denk aan landen als Nigeria, Pakistan en Egypte, maar dit zijn zeker niet de enige plaatsen waar dit regelmatig gebeurt. Naar dit fenomeen doe ik reeds vier jaar onderzoek.
In Nigeria bijvoorbeeld is er een jong meisje, Leah Sharibu, dat samen met ruim honderd andere meisje in 2017 door Boko Haram werd gekidnapt. Omdat zij weigerde zich te bekeren tot de islam en Christus te ontkennen, wordt zij drie jaar nadien nog altijd gevangen gehouden door de terreurgroep.
In Pakistan verdwijnen er jaarlijks naar schatting duizend christelijke en hindoemeisjes door ontvoering. Zij worden gedwongen te trouwen met een moslim en zich te bekeren tot de islam. In 2016 werd een meisje van 17, Kiran Masih, gedood. Met drie andere vriendinnen liep zij na het werk op straat richting huis, toen een auto met een viertal jonge, dronken moslimjongens hen stopte. Deze jonge mannen riepen hen allerlei dingen toe en nodigden het uit in hun auto om ‘plezier te maken.’
Toen de meisjes dit vriendelijk weigerden, werden de jonge mannen bruter en agressiever in hun ‘uitnodiging’ de meisjes in hun auto te krijgen. Een van deze jongens riep hen zelfs toe: “Hoe durven jullie van ons weg te rennen. Christelijke meisjes zijn slechts bedoeld voor het genot van moslimmannen.” De mannen reden vervolgens met hun auto op de meisjes in, waarbij drie van hen gewond raakten. De jongste van het stel, Kiran, werd door de auto geraakt en kwam hierbij om het leven.
Christelijke meisjes en jonge vrouwen in Egypte, van de Koptische kerk, worden eveneens ontvoerd en gedwongen te huwen met een moslim. Ook hierbij speelt gedwongen bekering tot de islam een grote rol. Eind januari verscheen een artikel waarin vermeld wordt hoe dit al decennia voorkomt. Door het grote aantal Koptische meisjes dat op dezelfde manier wordt ontvoerd, zijn advocaten, priesters en activisten ervan overtuigd dat er een georganiseerd netwerk achter schuilgaat.
Valse beschuldiging en gevangenneming
Er bestaat ook een juridische vorm van christenvervolging. Moslims die zich bijvoorbeeld bekeren tot het christendom worden ervan beschuldigd dat zij ‘het heilige hebben beledigd’. Dit overkwam Ebrahim Firouzi in de Islamitische Republiek van Iran. De beschuldigingen hielden in de rechtbank geen stand, omdat er onvoldoende bewijs was. Toch werd Firouzi veroordeeld. Ook werd hij ervan beschuldigd geheime samenzweringen tegen het regime te hebben georganiseerd.
Ook in andere landen is de rechtsgelijkheid van christenen soms in gevaar. In Pakistan zijn er blasfemiewetten die het beledigen van Mohammed strafbaar stellen (paragraaf 295 C). Laster verspreiden of verkondigen over de Koran valt ook onder deze blasfemiewet (paragraaf 295 B).
Hierdoor is de situatie van niet-moslims bijzonder kwetsbaar. Zelfs christenen met een verstandelijke beperking werden beschuldigd van godslastering. Dit overkwam Stephen Masih en Humayyal Faisal. Uiteindelijk werden zij vrijgesproken en werd de doodstraf niet uitgevoerd, maar wel pas na vaak lang verblijf in de gevangenis. Ook hier is bewijs vaak niet nodig. Geruchten of klachten van buurtbewoners kunnen al voldoende zijn om iemand te laten arresteren.
In Egypte overkwam het de Koptische man, Rami Kamel. Hij werd gevangen genomen vanwege zijn vermeende betrokkenheid bij een terroristische organisatie. Ook zou hij gebruik maken van de sociale media om ‘nepnieuws te verspreiden met gevaar voor de publieke orde’ . Hij werd geïsoleerd gevangen gezet en tevens werd hem medische zorg onthouden, ondanks zijn verslechterende medische toestand.
‘Mobs’
Een ander – wat bekender – fenomeen zijn de zogenaamde ‘mobs’. Dit zijn woedende menigten die zich de straat op begeven en mensen aanvallen die verdacht worden van godslasterlijke of beledigende uitspraken. Net als bij de juridische beschuldigingen van blasfemie kan ook hierbij een gerucht al voldoende zijn.
De 70-jarige Koptische vrouw, Soad Thabet, werd in 2016 in Egypte door een woedende menigte uitgekleed, bespuugd en gedwongen naakt door de straten van haar dorp, al-Karm, te lopen. Allemaal vanwege een gerucht dat haar zoon zich zou hebben ingelaten met een islamitische vrouw uit het dorp. In januari 2020 werden uiteindelijk drie mannen veroordeeld voor hun aandeel in de vernederende aanval op de vrouw. In december van hetzelfde jaar echter werden de drie weer vrijgesproken tijdens een revisie van de zaak. De zaak is nog niet afgelopen, vijf jaar na dato, omdat de Egyptische hoofdaanklager in beroep is gegaan naar aanleiding van hun vrijspraak.
De macht van dergelijke mobs werd pijnlijk duidelijk in het verhaal van de christelijke vrouw uit Pakistan, Asia Bibi. Bijna tien jaar zat zij vast vanwege beschuldigingen van blasfemie. Zij werd ter dood veroordeeld en belandde bijna tien jaar in de gevangenis. Toen er eindelijk door de Hoge Raad een uitspraak kwam die Bibi vrijsprak, ontstonden er rellen in Islamabad die drie dagen aanhielden.
De woedende menigte eiste dat de uitspraak teniet gedaan werd. De regering, in het nauw gedreven door de agressie en het gevaar dat een en ander zou kunnen escaleren, zag zich genoodzaakt te onderhandelen met de eisers. Zo werd er bijvoorbeeld overeengekomen dat Asia Bibi Pakistan niet mocht verlaten. Tevens sprak men af dat de regering zich niet zou verzetten tegen een petitie om de zaak te heropenen om de uitspraak van vrijlating teniet te doen.
Christenvervolging verdient onze aandacht
Christenvervolging is een serieus probleem dat onze aandacht verdient. Op microniveau worden er mensenrechten geschonden. Op macroniveau kan men zeggen dat het voortbestaan van minderheden wordt bedreigd. Het Westen reageert vaak traag of helemaal niet. Dit is niet alleen een politiek probleem, maar ook journalistiek is er ruimte voor verbetering. Betere verslaggeving is noodzakelijk. Ook binnen de academische wereld moet er veel meer aandacht voor komen. Dit kan door bijvoorbeeld wetenschappelijke artikelen hieraan te wijden of grootschalig onderzoek te doen naar christenvervolging. Het zou tevens een goed idee zijn hier tijdens colleges meer aandacht aan te schenken.
Kortom; er is nog een lange weg te gaan willen wij daadwerkelijk iets kunnen betekenen voor christenen over de hele wereld. Beginnende bij erkennen dat er een probleem is dat onze aandacht verdient.
