Afgelopen zaterdag stelden de groenen het communautaire luik van hun verkiezingsprogramma voor. Met ‘groenen’ bedoelen we deze keer zowel Groen als Ecolo, want de twee partijen werkten samen aan hun communautaire luik. Het lijkt er daarbij sterk op dat vooral Ecolo de standpunten gevormd heeft, want ze zijn met name op maat van de Franstaligen geschreven. Maar ook Groen zou handig kunnen profiteren van enkele van de voorgestelde hervormingen.
Het is bekend dat Groen en Ecolo al jaren samen één fractie vormen in de Kamer. Het staat hen natuurlijk vrij om daarvoor te kiezen, maar Groen loopt wel het gevaar na de volgende verkiezingen geen andere keuze te hebben, indien de partij in enkele kieskringen onder de kiesdrempel duikt. Om een fractie te kunnen vormen, heb je immers vijf verkozenen nodig, en het is lang niet zeker dat Groen dat aantal in juni wel zal kunnen halen.
Belgische scheidsrechter
Het meest opvallende standpunt is wellicht dat de groenen voorstellen dat het federale niveau voortaan kan optreden als een soort van scheidsrechter tussen de gewesten en de gemeenschappen. Vandaag is het bijvoorbeeld zo dat als Vlaanderen, Wallonië en Brussel het niet eens raken over een bepaald standpunt dat tot de gewestelijke bevoegdheden behoort, België een onthoudende positie moet innemen in de Europese Unie. Het spreekt voor zich dat wanneer Ecolo in de Waalse regering zit, en samen met Groen ook nog eens in de Brusselse en de federale, de twee partijen maar wat graag het Vlaamse standpunt aan de kant zouden willen vegen over bijvoorbeeld het klimaat. Wat Groen en Ecolo lijken te vergeten, is dat ze niet voor eeuwig en altijd in die federale regering zullen zitten en dat dat standpunt zich bij een volgende regering wel eens tegen hen zou kunnen keren.
Dat laatste vormt misschien toch vooral voor Ecolo een potentieel probleem. Het is niet moeilijk zich een situatie in te beelden waarbij Ecolo wel in de Brusselse en de Waalse regering zit, maar niet in de federale. Het omgekeerde geval, dat Groen wel in de Vlaamse regering zit, maar niet in de federale, is een pak minder waarschijnlijk. Voor Groen zou dat dus een uitgelezen mechanisme zijn om Vlaanderen toch zijn wil te kunnen laten opleggen via het federale niveau, ook al maakt de partij zo goed als geen kans om ooit in de Vlaamse regering vertegenwoordigd te geraken.
Herfederaliseren
De twee groene partijen zien ook brood in het herfederaliseren van enkele bevoegdheden. In het bijzonder willen ze het buitenlandse beleid en alles wat met klimaat en energie te maken heeft opnieuw samenbrengen op het federale niveau. Blijkbaar zijn de groenen alweer vergeten waarom de wapenhandel gesplitst werd. Maar ook wat energiebeleid betreft, lopen de standpunten in het noorden en het zuiden van het land niet altijd samen. Groen en Ecolo mogen dan wel stellen dat hun standpunten vertrekken vanuit de wens om beter te kunnen besturen, maar net zoals in andere domeinen negeren ze daarbij wel volkomen de werkelijkheid.
Zo lezen we bijvoorbeeld ook dat de twee partijen kiezen voor een staatsstructuur met vier gewesten (Vlaanderen, Brussel, Wallonië en Ostbelgien). De bevoegdheden van de huidige gemeenschappen zouden daarbij overgeheveld worden naar die vier gewesten, met in Brussel “stevige garanties op tweetaligheid”. Dat de Franstaligen (inclusief Ecolo) de garanties die vandaag al zouden moeten gelden, weigeren na te komen en voortdurend ondermijnen en in vraag stellen, vormt blijkbaar geen probleem voor Groen.
Federale kieskring
Bij het communautaire programma van belgicistische partijen hoort uiteraard ook een federale kieskring. Internationaal gezien zijn nationale kieskringen zeldzame uitzonderingen, en zelfs de meeste deelstaatparlementen worden verkozen in meerdere kieskringen. Blijkbaar is het in België toch bijzonder belangrijk dat Vlamingen voor Waalse politici kunnen kiezen en omgekeerd.
Welke voorwaarden Groen en Ecolo willen opleggen aan de zetelverdeling in die kieskring, is niet duidelijk, maar we betwijfelen ten zeerste dat Ecolo ermee akkoord zou gaan dat de Vlamingen in die federale kieskring hun volle getal zouden kunnen laten spelen. We vermoeden dat ook de groenen graag een bonus zouden verbinden aan partijen die opkomen als een ‘politieke familie’ in die federale kieskring. Via zo’n groene politieke familie zou een federale kieskring Groen ook meteen kunnen verzekeren van verkozenen in de Kamer, ook al zou de partij over heel Vlaanderen onder de kiesdrempel duiken.
Senaat afschaffen
Met één standpunt van Groen en Ecolo zijn we het wel volkomen eens: de afschaffing van de Senaat. Het is trouwens een standpunt waarover zowat alle partijen het ondertussen eens zijn, en toch raakt die Senaat maar niet afgeschaft.
Er is trouwens nog iets merkwaardigs aan het communautaire standpunt van Groen en Ecolo. Ze vormen immers wel één fractie in de Kamer, al zal het zoals reeds gezegd straks misschien wel van moeten zijn van de kant van Groen. En met hun communautaire standpunten belijden de twee groene partijen hun geloof in België. “Met een staatshervorming die inzet op samenwerking maken we ons klaar voor de volgende 200 jaar van ons land, daar zijn we van overtuigd”, zo klinkt het zelfs in hun mededeling, en “als je echt wil samenwerken, kan er veel”. De vraag is dan alleen: waarom zijn Groen en Ecolo nog steeds twee aparte partijen en smelten ze niet gewoon samen, als het dan toch alleen maar een kwestie van ‘willen samenwerken’ is?
