Nadat eerder vandaag de Vlaamse regering instemde met de afschaffing van de lokale opkomstplicht, reageren tal van middenveldorganisaties met een open brief. Zij vrezen dat er een strategisch motief en een drang naar politieke beïnvloeding van de lokale uitkomsten, achter de beslissing schuil gaan.
De lokale verkiezingen worden aan een grondige aanpassing onderworpen. De burger zal niet langer verplicht worden te gaan stemmen voor gemeenteraads- en provincieverkiezingen. Ook de lijststem zal worden afgeschaft. Hierdoor worden enkel kandidaten met de meeste voorkeursstemmen verkozen. “Elke partij zal de democratie op zich moeten verdedigen en uitleggen waarom stemmen belangrijk is. De kiezer zal niet gaan stemmen omdat hij verplicht wordt, maar omdat hij dat wil. Door het afschaffen van de lijststem geven we de stem van de kiezer meer gewicht en verschuiven we de macht van de partijen naar de burgers”, zo reageerde Bart Somers (Open VLD).
De open brief
Toch valt die verandering niet bij iedereen in goede aarde. Verschillende middenveldorganisaties schreven een open brief om hun collectief ongenoegen te uiten. Volgens de organisaties druist de afschaffing in tegen het “iedereen-mee-principe” dat volgens hen dient te heersen in een democratie. De brief werd ondertekend door Beweging.net, ACV, WSM, KAJ, Minderhedenforum, Orbitvzw/bondgenoot in superdiversiteit & migratie, Okra, De Wakkere Burger, Pasar, Welzijnszorg, Pax Christi, Internationaal Comité, Samana, Femma en Samenlevingsopbouw.
Volgens de organisaties worden door de afschaffing waarschijnlijk heel wat mensen vervreemd van het politieke gebeuren. “Zonder opkomstplicht boet je niet alleen procentueel in op representativiteit, maar vervreemd je grote groepen mensen van het politiek systeem. Ironisch hoe een “modernisering” van de politiek een stapje terug richting Oude Grieken lijkt: een bijzonder performante democratie … voor enkelingen. Sommigen zullen opperen dat het een goede zaak is dat enkel ‘beter geïnformeerden’ nog gaan stemmen. Dat argument verwerpen wij ten stelligste: er speekt een enorm dedain uit en de miskenning van de realiteit van de levens van vele mensen.”, aldus de brief.
Daarnaast betwijfelen ze de burger weer vertrouwen in de politiek zal krijgen door het afschaffen van de lokale stemplicht. “Dat maakt de vraag of de afschaffing van de opkomstplicht het vertrouwen zal verhogen fundamenteel. Helaas hebben wij geen enkele indicatie dat dat effectief het geval is. Andere instrumenten lijken meer geschikt: investeren in goed werkende instellingen, een sterke tussentijdse participatie, een goede communicatie, mensen sensibiliseren over het belang van de democratie, … De lokale politiek zal dus extra inspanningen moeten leveren om de schade van een verkleind draagvlak te herstellen.”
Tevens vrezen ze voor een strategisch motief achter de beslissing. “De argumenten die aangehaald worden in het debat doen veeleer vermoeden dat men vooral de uitkomst van het democratisch proces wil beïnvloeden. Een strategisch motief dus. Als er al vooraf electorale winst wordt uitgeteld door het uitschakelen van de foert- en de blancostemmen, is dat heel kortzichtig. Er bestaat geen enkele betrouwbare voorspelling naar welke ideologische strekking de winst zou gaan. Bovendien: een foertstem is ook een mening.“, zo schrijven ze.
“En in een gezonde democratie mag die gehoord worden. Het afschaffen van de opkomstplicht is geen fait divers. Het verdient een gesprek met alle burgers, een gesprek in de spotlights, geen verdoken beslissing in de marge. Het gaat hier om een fundament van onze democratie en daar hoort iedereen deel van te zijn”, zo wordt finaal besloten.
De middenveldorganisaties, filialen van CD&V, spreken niet in mijn naam.
Lekker makkelijk hè,
Ik Ben vorige keer niet gaan stemmen omdat Vlaams belang niet mee mag doen! En nu schaffen ze het gewoon af!!! De volgende verkiezingen staat de deze in zijn eentje te demonstreren!!! Weg met de valse democratie!!!
Zouden ze niet eerst het systeem d’Hondt en de pariteit afschaffen want nu is het zo dat de meerderheid van de bevolking ( 60% vs 40% ) altijd aan het kortste eind trekt
Bijzonder zwak van de middenveldorganisaties die de open brief hebben ondertekend. Democratie is een staatsvorm er op gericht de mensenrechten te waarborgen zoals het recht op vrijheid. Stemplicht staat hier haaks tegenover.
Hoog tijd om de stemplicht en lijststem af te schaffen voor alle verkiezingen.
Je kan mensen niet verplichten geïnteresseerd te zijn in politiek, net zomin als je ze kan dwingen het voetbal te volgen en te verplichten naar een voetbalstadion te komen om een match te zien.
Echte democratie bestaat erin onmiddellijk het systeem d’Hondt af te schaffen. Het is voor buitenstaanders onbegrijpelijk dat een Franstalige stem meer waard is dan een Vlaamse stem.
De basis van een democratie bestaat erin iedereen gelijk voor de wet. En zeker beginnen met het inperken van de politieke onschendbaarheid. De poedel smekkeld rustig verder.
Stel voor om de doden die niet langer overleden zijn dan zes maanden nog te laten stemmen via procuratie. Wie zijn de middenveldorganisaties en in wiens naam zijn ze gemandateerd om te spreken? Kiesrecht invoeren kan. Rechten vervangen door plichten kan niet zonder referendum.