Tom Vandendriessche (VB): “Macht om eigen leiders te kiezen, hebben ze Franse volk nog niet afgenomen”

Tom Vandendriessche is Europees Parlementslid voor Vlaams Belang. In deze vrije tribune overschouwt hij de Franse presidentsverkiezingen. Wat kunnen we leren uit de eerste ronde en hoe schat hij de kansen van Marine Le Pen in?

Zondag was het de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen. In Frankrijk verkiest men een koning, durft men daarover wel eens te zeggen. Uittredend president Emmanuel Macron met 27,8 procent en Marine Le Pen met 23,1 procent gaan naar de tweede ronde die over twee weken gehouden wordt. Een van hen wordt de volgende president van Frankrijk.

Einde van de traditionele partijen 

Wij kennen een proportioneel kiesstelsel, waarbij verkiezingen leiden tot een verhoudingsgewijze vertegenwoordiging in het parlement en coalities. De Franse vijfde Republiek echter is gebouwd op een meerderheidssysteem. Daardoor ontstaat een klassieke blokvorming rond het centrum omdat men nu eenmaal een absolute meerderheid moet halen. Zo wil men radicalere politieke bewegingen ofwel inkapselen, zoals men met de communisten doet, ofwel uitsluiten, zoals men met de rechtsnationalisten doet. Centrumrechts en centrumlinks wisselden op die manier mekaar decennia af in de macht.

Die politieke alternatie is voorbij. De socialistische kandidaat Anne Hidalgo haalde 1,7 procent, de centrumrechtse kandidaat Valérie Pécresse amper 4,7 procent. Klassiek links liet de gewone Fransman sociaal-economisch in de steek en leverde deze over aan ongebreidelde globale concurrentie. Klassiek rechts liet de gewone Fransman sociaal-cultureel in de steek en zette angst voor ongecontroleerde massamigratie weg als racisme. Ze begrijpen de bezorgdheden van de Fransen niet en bieden dus geen oplossingen. En dus verdwijnen ze. Hetzelfde proces zien we bij ons gebeuren met de implosie van CD&V en Open Vld.

Nieuwe politieke breuklijnen

Uit de ruïnes van de oude politiek komen twee nieuwe politieke krachten tevoorschijn die een fundamenteel andere politieke, geografische en sociologische dynamiek hebben. De nationalisten van Le Pen staan tegenover de globalisten van Macron. Links scoorde vroeger in klassieke arbeidersmiddens uit industriële regio’s. Nu stemmen zij massaal op Le Pen. Rechts scoorde vroeger vooral bij hogere inkomens, nu stemmen zij massaal op Macron. De steden stemden vroeger eerder rechts en de buitengebieden eerder links. Nu is dat precies het omgekeerde. En dat is geen uniek Frans gegeven, maar een dynamiek die zich in het hele Westen voordoet. Dezelfde dynamiek zagen we eerder al bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen, bij Brexit en ook bij de Vlaamse verkiezingen in 2019. 

Globalisme versus nationalisme

Christophe Guilluy beschrijft in zijn boek La France périphérique hoe dat komt. Economische globalisering zorgt voor globale markten. Steden zijn de hubs in die mondiale concurrentie. Daar trekt geld en talent zich samen ten nadele van het buitengebied dat een economische woestijn wordt. Culturele globalisering zorgt ervoor dat natie en identiteit vervagen en vervangen worden door multiculturalisme. In de steden voelt men zich sociaal en cultureel niet meer verbonden met het hinterland, dus met de nationale identiteit en cultuur, maar met andere steden over de hele wereld.

Op de mondiale markt, gedreven door persoonlijke winstmaximalisatie, leeft men nu eens in London, dan weer in Brussel, Barcelona of Berlijn. Toch is dat geen verhaal van enkel socio-economische deprivatie. Matt Goodhart spreekt over de somewheres, mensen die belang hechten aan volksverbonden identiteit versus de nowheres, mensen die doen alsof ze overal thuis zijn. Men spreekt ook wel eens over de liberale open wereld versus de nationalistische gesloten wereld.

Echter, hoe open is die boboliberale wereld als enkel de elite de vastgoedprijzen van de steden kan betalen, terwijl de rest overgeleverd is aan verre pendel en precaire jobs in de deeleconomie? Deze werelden hebben maar weinig meer met elkaar te maken. Zij zijn in strijd met elkaar om de politieke, culturele, financiële en economische macht. Want er zijn mensen die alles te winnen hebben bij die globalisering en zij die er precies alles bij te verliezen hebben. En deze laatste zijn in de meerderheid, maar hebben het minste vertegenwoordiging in de media, de economische, de academische, culturele en politieke machtsstructuren. Het zijn die mensen die niet gehoord worden die willen gerespecteerd zijn. Die mensen geeft Marine Le Pen een stem in Frankrijk net zoals Vlaams Belang dat doet bij ons.

Lessen uit de eerste ronde

Een eerste les is van operationele aard. Het instrumentaliseren van de Russische agressieoorlog voor binnenlandse doelen werkt niet. Al weken probeert men Marine Le Pen haast medeplichtig te maken aan de wreedheden in Oekraïne. Nooit kreeg ze meer stemmen. Bovendien probeerde men hetzelfde met twee andere kandidaten, de rechtse Zemmour en de linkse Mélenchon. Ook deze laatste haalde nooit meer stemmen. Samen halen al deze zogenaamde Poetinliefhebbende Russofielen 52 procent van de stemmen! De Fransman kiest voor zijn eigen toekomst en doorziet deze overduidelijke manipulaties. 

Een tweede les is van structurele aard. Zemmour beweerde een vereniging van rechtse krachten te willen realiseren. Dat is echter een strategie van het verleden, toen centrumrechts door het ondemocratische cordon sanitaire te vaak de duimen moest leggen voor links. Maar die politieke alternatie bestaat immers niet meer en dus bestaat er simpelweg geen rechts meer om te verenigen, of heeft zich aangesloten bij Macron.

Illustratief is dat Zemmour in chique buurten als het 16^de arrondissement in Parijs tot 18 procent haalt, drie keer zoveel als Marine. Het is een reactionaire stem die een gevecht in en om het verleden voert, en die daarom volledig gedeconnecteerd is van het reële, diepe Frankrijk, waarvoor men trouwens ook gewoonweg de neus ophaalt. Dat verklaart ook waarom Zemmour grote massa’s trekt op zijn manifestaties, maar amper kiezers haalt. Marine Le Pen daarentegen wil de patriotten verenigen, die zowel van links of rechts kunnen komen. Daarom zet Marine in op een dubbele agenda van identiteit en koopkracht. Socio-culturele en socio-economische bescherming bieden via de natie in een geglobaliseerde wereld. 

Een derde les is systemisch van aard. De nieuwe politieke breuklijnen van nationalisten versus globalisten zijn bepalend. Er is een systeem dat aan de macht is en aan anti-systeem of alternatief dat hen uitdaagt. Het systeem heeft meerdere vormen en bestaat uit zowel meerderheid als oppositie, uit zogenaamd linkse en zogenaamd rechtse krachten. Vanaf het resultaat van de eerste ronde bekend werd, schaarde het hele systeem zich achter Macron, die ze nog maar minuten ervoor zogezegd vurig bestreden. Zonder uitzondering schaarden trotskisten, communisten, socialisten, groenen en klassiek ‘rechts’ zich meteen achter Macron. Ferme taal over grand remplacement en identiteit bij de klassiek rechtse Pécresse bijvoorbeeld. Of kritiek op de liberale Macron en sociale eisen bij de linkse Mélenchon. Schijnbewegingen om het volk te verdelen en het systeem aan de macht te houden.

Ook bij ons zien we die georganiseerde schijnkeuze. Het confederalisme van De Wever, de identiteitsagenda van Francken, de parler-vrai van Jean-Marie Dedecker, de BTW-verlaging op energie van Hedebouw. Op het einde van de rit houden ze met het ondemocratisch cordon allemaal vooral hetzelfde systeem in stand waardoor er helemaal niets verandert. Of zoals De Wever het in 2015 zei: “Zelfs als Vlaams Belang de zon kan doen opkomen, dan nog sluit ik geen coalitie met Van Grieken.” Omdat dat helemaal niet de bedoeling is van hun verkiezingen. Het systeem wil immers niet vervangen worden. Het volk mag stemmen, maar niets te zeggen hebben. Maar ze kunnen wel nog alle politici afstraffen die daarvan deel uitmaken. Tegenover dat systeem is het nationalisme het enige alternatief.

Kan Marine winnen?   

Marine heeft zich goed voorbereid en is er helemaal klaar voor. Ze heeft de ervaring en voert een erg volwassen campagne waarbij ze de essentie van het diepe Frankrijk wil verdedigen, over de oude religieuze, sociale of economische grenzen heen. Ze heeft ook getoond koelbloedig te blijven, terwijl ze geconfronteerd werd met verraad uit eigen kringen, tot in de pijnlijke familiale sfeer toe. Lijden vormt leiders.

Marine kreeg ondertussen de formele steun van Zemmour en de gaullist Dupont-Aignan. Samen goed voor 9 procent in de eerst ronde. Daarmee komen we op een score vergelijkbaar met diegene die ze haalde in 2017: 34 procent. Als Frankrijk wil winnen, zullen dus andere kiezers zich bij haar kandidatuur moeten aansluiten.

De eerste peilingen beloven een spannende tweestrijd binnen de statistische foutenmarge. Niemand kan voorspellen wat zal gebeuren. Maar de Fransen hebben wel de keuze. Meer van hetzelfde systeem, of het alternatief. De macht om hun eigen leiders te kiezen, hebben ze het volk in Frankrijk nog niet afgenomen. N’ayez pas peur, entrez dans l’espérance.