Spaanse politici maken zich op voor een zinderend verkiezingsjaar. Dat gaat aanstaande zondag van start met samenvallende regionale en lokale verkiezingen. Op het einde van dit jaar vinden de nationale verkiezingen plaats.
Behalve in Andalusië, Castilië en León, Catalonië, Galicië en Baskenland worden op 28 mei overal nieuwe regionale parlementen gekozen. De meeste van die regio’s zijn bestuurlijk in handen van de socialistische partij PSOE. De conservatieve PP heeft minder te verliezen, want die partij bestuurt slechts twee van de twaalf autonome regio’s die zondag stemmen, namelijk Madrid en Murcia.
Als twee honden vechten om een been
Sinds Spanje in 1978 een democratie werd, domineren twee partijen het Spaanse politieke landschap: de sociaaldemocratische PSOE en de christendemocratische PP. Tien jaar geleden verschenen er twee nieuwe partijen ten tonele. Linkse activisten van de zogenaamde ‘15 meibeweging’ bundelden in 2014 de krachten om het links-populistische Podemos op te richten. Dat heeft zich verenigd met andere extreemlinkse partijen tot Unidas Podemos en in die hoedanigheid zetelt die partij sinds 2020 in de Spaanse regering. Aan de rechterzijde kwam het nationalistische Vox erbij. Vooral Vox zou zondag wel eens potten kunnen breken.
Podemos mist zowel sterke figuren als een wervend verhaal, waardoor de partij de verkiezingen tegemoet gaat in overlevingsmodus. Sinds haar regeringsdeelname vielen alle regionale verkiezingsresultaten tegen. Vox blaakt daarentegen van zelfvertrouwen na gunstige resultaten in de regio’s Andalusië en Castilië en León in 2022. Castilië en León is de grootste Spaanse regio qua oppervlakte en Andalusië qua inwoners. In Castilië en León bestuurt Vox voor het eerst mee, en dat in een coalitie met de PP. Vox-voorzitter Santiago Abascal ziet het alvast groots en meent dat “deze coalitie een mogelijk alternatief is voor heel Spanje”.
Nationale verkiezingen
De verkiezingen van zondag worden een interessante graadmeter voor de huidige radicaal-linkse coalitieregering van PSOE en Unidas Podemos, onder leiding van premier Pedro Sanchez. Die moet het hoofd zien koel te houden nadat zijn partij recent al de leiding verloor in Madrid, Castilië en León, en Andalusië. Als de huidige regering erin slaagt om de legislatuur uit te zitten, zullen die verkiezingen plaatsvinden op uiterlijk 10 december 2023.
