Dat is in ieder geval het vermoeden van psychologe Lucy Foulkes (Universiteit van Oxford) en gedragswetenschapper Jack Andrews (Universiteit van New South Wales). In een academische paper, gepubliceerd in New Ideas in Psychology, stellen ze met hun ‘prevalentie inflatie’-hypothese dat de toegenomen bespreekbaarheid van mentale gezondheid mogelijk bijdraagt aan een overdreven medicalisering van mentale klachten.
Hoewel het maatschappelijk bewustzijn omtrent psychologisch welzijn in de laatste decennia sterk is toegenomen in de westerse wereld, blijft het aantal mensen met mentale gezondheidsklachten in stijgende lijn. Er is sprake van meer kennis over mentale aandoeningen bij de brede bevolking, en dankzij minder stigma is de stap naar psychologische hulpverlening ook kleiner dan vroeger. Desondanks rapporteert de medische wereld meer patiënten met onder meer angst- en eetstoornissen dan ooit te voeren. Wetenschappers opperen verschillende verklaringen voor dat fenomeen. Denk bijvoorbeeld aan toegenomen sociale media-gebruik, academische druk bij jonge mensen en grotere inkomensongelijkheid.
Overinterpretatie
Volgens Foulkes en Andrews speelt ook een andere factor hier een rol, namelijk een positieve terugkoppeling tussen maatschappelijk bewustzijn en de prevalentie van mentale problemen. Mediacampagnes, initiatieven in het onderwijs en in de werkomgeving leiden tot betere detectie, maar evenzeer tot zogenaamde ‘overinterpretatie’. “Bewustwordingsinspanningen leiden ertoe dat sommige individuen milde en voorbijgaande psychologische moeilijkheden onnodig als geestelijke gezondheidsproblemen gaan bestempelen waarbij rapportering en behandeling noodzakelijk zijn”, aldus de onderzoekers. Die toename in klachten vormt dan op zijn beurt weer brandstof voor nieuwe bewustwordingsinitiatieven.
Het zou dus om een cyclisch, escalerend proces gaan, wat volgens de auteurs meer empirische studies rechtvaardigt. “Zorgvuldig onderzoek om te begrijpen hoe toekomstige bewustwordingscampagnes het optreden van overinterpretatie kunnen minimaliseren, is hier op zijn plaats”, concluderen Foulkes en Andrews.
Het uiteenvallen van de traditionele structuren en het reduceren van mensen tot technologie afhankelijke robotten leidt tot meer mentale klachten. En zolang dat niet verandert zal het mentale welzijn er op achteruit gaan.