Eind 2023 werd Boek II van het Strafwetboek in eerste lezing goedgekeurd in het federaal parlement. Doel is om de hopeloos verouderde wetgeving in een nieuw jasje te gieten en er tegelijkertijd nieuwe wetgeving aan toe te voegen. Nadat eerder Koen Geens en Vincent Van Quickenborne aan de hervorming werkten, is het nu aan minister Van Tigchelt om ermee over de streep te komen.
Het huidige strafwetboek is geen instrument dat makkelijk te gebruiken is, zegt ook jurist Roan Asselman. In de maandelijkse podcast over justitie licht hij de veranderingen aan het Strafwetboek toe. “Strafrecht is iets wat de doorsnee burger makkelijk kan raken”, legt hij uit. Toch is het huidige Strafwetboek, dat dateert van 1867, quasi onleesbaar.
Bric-à-brac
Dat er een hervorming komt, is een goede zaak, vindt Asselman. “De huidige wetgeving is, typisch Belgisch, bric-à-brac.” Hij stelt ook dat het strafrecht in ons land vooral als doel heeft mensen uit de gevangenis te houden, veeleer dan criminelen te straffen. “Niet officieel, maar feitelijk wel. En het nieuwe strafwetboek bouwt daarop verder.”
De hervorming bestaat uit 687 artikelen. Zo wordt terrorisme strenger aangepakt (maximaal 15 in plaats van 5 jaar) en zou voortaan ook ‘het aanzetten tot zelfdoding’ strafbaar worden. De stelling dat men vooral mensen uit de gevangenis wil houden, klopt wel. “Het belangrijkste principe van het nieuw Strafwetboek is dat de gevangenisstraf niet voor elk misdrijf de meest effectieve straf is”, klinkt de uitleg op de website van Justitie.
Filosofie van het straffen
De meerderheidspartijen volgens de wetenschappelijke studies die stellen dat, bij minder zware inbreuken, alternatieve straffen effectiever zijn. Het feit dat de gevangenissen al overbevolkt zijn, heeft er ongetwijfeld mee te maken. Het principe van de gevangenisstraf als ‘ultimum remedium’ is meteen de grootste bron van kritiek vanuit de oppositie.
Dat heeft volgens Asselman overigens niet te maken met het gebrek aan plaatsen. “Al waren er 10.000 meer plekken in de gevangenis: er zou geen crimineel extra opgesloten worden. Wij zijn de filosofische basis kwijt om mensen op te sluiten, weg te nemen uit de samenleving en slachtoffers écht te compenseren.”
De filosofie is verschoven van straffen naar rehabiliteren. Het heeft geen nut om iemand zonder enige begeleiding in de gevangenis te gooien, want daar wordt niemand beter van, is de redenering. Alternatieven zoals werkstraffen, begeleiding, voorwaarden… zouden meer soelaas bieden.
Het gezegde indachtig:” Zachte heelmeesters maken stinkende wonden” vrees ik dat die hervorming zal leiden tot een verdere versoepeling/afbreuk van het bestraffingssysteem. Voor een groot deel criminelen geldt enkel “wie niet horen wil moet voelen”.
In België draait de strafwet teveel rond de belangen van de dader en (beperkte) middelen van de staat, en te weinig rond de belangen van (potentiële) slachtoffers. Vooral geweld- en zedendelicten zouden tot lange gevangenisstraffen moeten leiden. Sommige daders zijn te zwaar gestoord om nog vatbaar te zijn voor rehabilitatie.
De slachtoffers hebben recht op vergelding : een passende straf voor de dader(s) !
Zware criminelen en verkrachters kunnen van mijn part kiezen:
1. Dwangarbeid
2. Proefkonijn i.p.v. dieren te gebruiken
3. De aarde verlaten voor eeuwig.