Hoe goed is het goede doel? “Geomoun illustreert typisch ngo-patroon”

Elke dinsdag verschijnt op PAL een doorlichting van een ngo door expert en auteur van het boek ‘Hoe goed is het goede doel?’ Thierry Debels. We vervolgen de reeks met Geomoun.

Geomoun werd opgericht in 2000 en steunt lokale initiatiefprojecten, onder andere in Haïti en Benin, die zich richten op het respecteren van de rechten van kinderen en vrouwen door het versterken van alle spelers in de burgermaatschappij en de staat.

Wat zijn de hoofddoelstellingen van de ngo?

Thierry Debels: “In België promoot Geomoun het recht op participatie van kinderen en jongeren via projecten die aanzetten tot reflectie, openheid, expressie en actie om verbeteringen te bewerkstelligen. Geomoun is een non-profitorganisatie die door het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking is erkend als Belgische NGO en heeft een fiscale erkenning (donaties vanaf 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar).”

Kerncijfers Geomoun

• Inkomsten 2023: 710.058 euro (brutomarge)
• Totale subsidies 2023: niet gekend (812.340 euro voor post 73)
• Fondsenwerving 2022: niet gekend
• Personeelsleden: 3,4 VTE
• Eigen vermogen eind 2023: 493.37 euro
• Laatste jaarresultaat: winst van 33.745 euro
• Directeur: Cécile Nuyt
• Score ngo: 6/10

Hoeveel gaat er per 100 euro effectief naar het goede doel?

“Daar hebben we eigenlijk geen goed zicht op. Het valt nu op dat we dat inzicht vooral krijgen bij de grotere ngo’s. Het is wel niet omdat we dat inzicht hebben, dat grotere ngo’s beter zouden zijn. Deze vzw beweert wel dat er ‘volledige financiële transparantie’ is met betrekking tot het beheer van haar begroting door de jaarlijkse publicatie van haar rekeningen en de neerlegging ervan bij de griffie van de handelsrechtbank van Nijvel.”

“De rekeningen worden volgens de vzw ook regelmatig gecontroleerd door zowel het Ministerie van Financiën als de DGD. De werkingskosten zijn minimaal volgens de vzw: in totaal gaat volgens hen meer dan 85% van het ingezamelde geld naar acties in het veld. Meer informatie kan volgens hen via de penningmeester bekomen worden. Tegelijk dateert het laatste verslag wel al van 2020. Op basis van van de laatste jaarrekening hebben we wel gefundeerde twijfels over dat percentage van 85 procent, zeker als we kijken naar de verhouding tussen brutomarge en loonmassa.”

Is de organisatie politiek neutraal? Wat is de ideologische oorsprong?

Debels: “De filosofie van Geomoun is om de kracht van verandering in kinderen, jongeren, vrouwen en hun gemeenschappen aan te moedigen om bij te dragen aan een eerlijkere, meer empathische wereld die mensenrechten en het milieu respecteert. Optimisme en vertrouwen zijn onze sleutelwoorden. Optimisme is een strategische keuze omdat pessimisme zichzelf vervult. Vertrouwen is de essentiële basis voor elke sociale transformatie.”

Heeft de organisatie een voorkeur op vlak van de staatsstructuur? Openlijk Belgisch- of Vlaamsgezind of eerder neutraal?

“De vzw is Franstalig en gevestigd in Louvain-la-Leuve.”

Wat was de belangrijkste realisatie van de ngo het afgelopen jaar?

Thierry Debels: “Onlangs werden in Benin twee beroepsopleidingsateliers in naaien en timmeren officieel geopend door de partner-NGO van Geomoun, Carrefour Jeunesse Afrique. Het programma ondersteunt lokale spelers op alle niveaus om van de stad Comé een baken te maken voor de eerbiediging van de rechten van kinderen en meisjes. Geweld in het onderwijs uitbannen, vroegtijdige zwangerschap en alle vormen van geweld die ertoe leiden volgens de vzw dat meisjes vroegtijdig de school verlaten bestrijden, de socio-familiale en professionele re-integratie van kinderen uit migrantengezinnen die het slachtoffer zijn van mensenhandel op zich nemen en ondersteunen, de empowerment van vrouwen bevorderen door hun leiderschap en ondernemerschap te versterken…”

Wat was de grootste tegenslag of mislukking voor de ngo afgelopen jaar?

“De vzw is ook actief in Haïti. Waarom daar verder doen? De vzw zelf: ‘Deze vraag die ons zo vaak gesteld wordt, is ontstellend. Achter de chaos, de extreme ellende en de dagelijkse terreur leven immers gezinnen, vrouwen, kinderen, jongeren en mannen en dat zal zo blijven! En ze vechten elke dag om hun leven zin te geven. Ze organiseren zich om landbouwcoöperaties op te richten, ze starten kleine veeteeltprojecten waarvan ze een deel van de winst herverdelen om de armste ouders te helpen de school van hun kinderen te betalen, ze richten onderlinge hulporganisaties op om elkaar te helpen ziektekosten en begrafeniskosten te betalen, ze doen hun best om de scholen en wegen te repareren die zo vervallen zijn of zelfs helemaal niet meer bestaan dat ze steeds meer geïsoleerd raken… Er zijn zoveel voorbeelden. Dus JA, we blijven, we moedigen aan en we steunen het Haïtiaanse volk, dat onze bewondering afdwingt. Goed gedaan voor hen. En dank jullie wel dat jullie hen samen met ons blijven steunen.’”

Bent u tijdens uw onderzoek nog vermeldenswaardige zaken tegengekomen?

Debels: “Het valt me steeds meer op dat ngo’s actief zijn in dezelfde landen. Ook hier is Geomoun actief – via partners – in Haïti, Togo en Benin. Het zijn vaak dezelfde landen die terugkomen. Lovenswaardig van de vzw is wel dat de evaluatierapporten online staan. Die rapporten geven ook de problemen aan. Zo was er een probleem met een lokale partner, GARR. Geomoun besloot het partnerschap uiteindelijk te beëindigen vanwege problemen met monitoring, gebrek aan rapportage en communicatie en institutionele problemen.”

Stel dat iemand de doelstellingen van deze ngo wil ondersteunen, welke score, van 1 tot 10, zou u deze organisatie geven om te bepalen of ze het waard is gesteund te worden?

“Geomoun is opnieuw een typisch voorbeeld van de beruchte ngo-ketting. De vzw krijgt geld van de Belgische belastingbetalers en donoren. Dat geld gaat dan naar plaatselijke partners. Eigenlijk zou je als donor moeten onderzoeken welke ngo dat het beste doet. Niet evident vandaag.”