De inname van het Capitool verdient strenge afkeuring. Het bestormen van een parlement en het bedreigen van politieke tegenstanders zijn uit den boze. Het waren trouwens niet alleen de Democraten die werden geïntimideerd. Ook rechtse Republikeinen als Mike Pence hadden de woede opgewekt van de radicale Trumpisten.
Dat er drie Trump-supporters (twee door medische aandoeningen) en twee politieagenten omkwamen maakt het uiteraard nog erger. Met alle mensen die gedood werden bij marsen van Black Lives Matter (waar u veel minder over hoort) brengt dat het aantal doden door politiek geweld in de VS op 30, op minder dan een jaar tijd.
De stilte over Hong Kong
Ondanks de dramatische overdrijvingen in de pers en bepaalde politieke reacties, is de Amerikaanse democratie bij de bezetting van het Capitool echter nooit in gevaar geweest. Niemand van het politieke bestel in de VS stond achter de actie. Ook Trump distantieerde zich achteraf. De onbegrijpelijk zwakke politieaanwezigheid van die avond liet toe dat een groep baldadige betogers het Amerikaanse parlement kon binnendringen. Eenmaal binnen wisten die niet wat daar te doen. Dit was niet de bestorming van de Bastille of het Winterpaleis. Als dit een coup was, was het de slechtste coup ooit, zoals De Wever zei in De Afspraak.
De beurs kan je niet zo gemakkelijk foppen als journalisten. Met betogers nog steeds in het parlementsgebouw en terwijl Stef Wauters tijdens de extra uitzendingen van VTM nog opgewonden “een staatsgreep” en “het einde van de Amerikaanse democratie” aan het verkondigen was, sloot de Amerikaanse beursindex S&P 500 af op een recordhoogte. Het verschil tussen de wereld van de journalisten en de echte wereld is soms groot.
Bart De Wever en Barbara Pas verwezen in hun reactie terecht naar de gebeurtenissen in Hong Kong. Daar is wel een échte aanslag tegen de democratie aan de gang. In de VS hebben een paar gekken een paar uur het parlement bezet. In Hong Kong wordt het licht volledig en definitief gedoofd. Het gebrek aan interesse van de Belgische pers en politiek voor wat het Chinese regime in Hong Kong aanricht, steekt dan ook schril af tegen hun bovenmatige aandacht voor de fratsen van Trump.
Recuperatie door De Croo
Ook Alexander De Croo gaat Trump missen. In zijn gezwollen toespraak in de Kamer poogde hij de weigering van Trump om de overwinning van Biden te erkennen zowaar gelijk te stellen met de kritiek op de legitimiteit van zijn eigen regering. Wie opmerkt dat zijn regering geen democratische meerderheid heeft in Vlaanderen, is niet beter dan een Trumpist die oproept tot een bestorming van de democratische instellingen, liet hij verstaan.
Het was niet de enige manier waarop De Croo munt probeerde te slaan uit de gebeurtenissen in de VS. Hij riep enerzijds plechtig op tot een volwaardig democratische debat, “waarin alle meningen aan bod komen”, maar slaagde er tegelijk in om zijn voorstel te herhalen om op te treden tegen ‘fake news’, wat in de praktijk zal neerkomen op het monddood maken van bepaalde meningen en strekkingen. Meer algemeen is het opvallend hoe degenen die zich luidop zorgen maken over politieke polarisering, er niet voor terugschrikken in dezelfde adem de rechtse oppositie te demoniseren. Fanatisme doodt altijd de zin voor ironie.
Het was een toeval, maar deze week maakte de regering-De Croo nog een andere beslissing bekend die aantoont hoe bespottelijk haar blijken van bezorgdheid over de democratie zijn. België draagt drie rechters voor bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Zoals hier al eerder betoogd, is rechterlijk activisme, zeker wat migratie betreft, een van de grootste bedreigingen voor de democratische besluitvorming in de nationale staten van Europa. Het EHRM heeft op dat gebied al een slechte reputatie door het uitgesproken overwicht van linkse activisten in zijn rangen. De drie rechters voorgedragen door België zijn opnieuw uitgesproken voorstanders van open grenzen, Khattabi’s met een rechtendiploma. Dat deze mensen autonoom beslissingen kunnen nemen die vrije besluitvorming in Europa aan ideologische banden legt, berokkent veel meer schade aan de democratie dan alle wildemannen van Trump samen.
Digitale monopolisten vermoorden de concurrentie
Een andere club die de kans niet liet liggen om de incidenten in het Capitool te misbruiken, waren de Big Tech-bedrijven. In een ‘nacht van de lange messen’ werden Trump en sommigen van zijn aanhangers definitief verbannen van Facebook en Twitter. Beiden hebben een marktconcentratie die neerkomt op een monopolie. Als deze in de VS gevestigde bedrijven het aandurven om hun eigen president monddood te maken, moet de rechtse oppositie in Europa zich weinig illusies maken over haar toekomst op die media.
Het werd nog cynischer. Twitter ziet zijn monopoliepositie al een tijdje bedreigd door de snel groeiende concurrent Parler, waar de vrijheid van meningsuiting wel wordt gewaarborgd. Apple, die andere gigant van de digitale industrie, heeft de rellen in Washington nu gebruikt om Parler uit zijn app-winkel te verwijderen, met een verwijzing naar berichten die er zouden verschenen zijn waarin werd opgeroepen tot “geweld en illegale activiteiten”. Google en Amazon volgden en verbanden Parler, waardoor het platform in de praktijk ophield te functioneren. De monopolisten (Google, Twitter, Facebook en Amazon zijn geen concurrentie voor elkaar) dekken elkaar in en zijn ook verenigd in hun offensief om de speelruimte voor de vrijheid van meningsuiting verder in te krimpen.
Een van de weinige blijken van gezond verstand kwam van Joachim Coens. Bij RTL Dimanche stelde hij dat er ook moet geluisterd worden naar mensen die stemmen voor Trump. Hij schijnt te snappen dat het wegzetten van de opstandige kiezers als idioten en extremisten een omgekeerd effect zal hebben. Trump heeft veel karaktereigenschappen die afkeer opwekken. Dat hij toch bijna werd herkozen, toont aan dat het ongenoegen diep zit. Censuur en demonisering zullen het vertrouwen in pers en politiek alleen verder uithollen.
