Elke dinsdag verschijnt op PAL een doorlichting van een ngo door expert en auteur van het boek ‘Hoe goed is het goede doel?’ Thierry Debels. We vervolgen de reeks met SOS Kinderdorpen België. Die internationaal gekende kinderontwikkelingsorganisatie werd al in 1949 opgericht.
SOS-Kinderdorf International, in het Nederlands SOS Kinderdorpen, werd in 1949 in Oostenrijk opgericht. Na de Tweede Wereldoorlog waren er in Europa veel oorlogswezen en dakloze kinderen. Na de opening van een eerste kinderdorp in het Oostenrijkse Imst, volgden er wereldwijd veel andere kinderdorpen.
Wat zijn de hoofddoelstellingen van de ngo?
Thierry Debels: “De organisatie noemt ‘het versterken en creëren van families voor kinderen die geen ouders of veilig thuis hebben, zodat zij zich kunnen ontwikkelen tot zelfstandige volwassenen die verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf en anderen’ hun voornaamste missie.”
“Centraal staat de gedachte dat de ontwikkeling van kinderen een voorwaarde is voor een betere toekomst, en dat de liefde van een familie de belangrijkste basis is voor een kind om zich te kunnen ontwikkelen.”
Kerncijfers SOS Kinderdorpen
- Inkomsten 2022: 12.833.535 euro
- Totale subsidies 2022: 4.987.325 euro
- Fondsenwerving 2022: 7.645.983 euro
- Personeelsleden: 85,9 VTE
- Eigen vermogen eind 2022: 6.016.437 euro
- Laatste jaarresultaat: verlies van 384.582 euro
- Directeur: Hilde Boeykens
- Score ngo: 6,5/10
Hoeveel gaat er per 100 euro effectief naar het goede doel?
“In het Belgische ‘impactrapport’ lezen we dat van elke euro die ze uitgeven, 83 procent rechtstreeks naar de projecten gaat.”
Is de organisatie politiek neutraal? Wat is de ideologische oorsprong?
“De organisatie is politiek neutraal.”
Heeft de organisatie een voorkeur op vlak van de staatsstructuur? Openlijk Belgisch- of Vlaamsgezind of eerder neutraal?
“De organisatie is een typisch Belgisch ngo en werd al in 1963 opgericht. Opmerkelijk is dat de jaarverslagen bij de balanscentrale enkel in het Frans beschikbaar zijn.”
Wat was de belangrijkste realisatie van de ngo het afgelopen jaar?
“De organisatie focust op de gevolgen van de conflicten in Oekraïne en Gaza. Op ‘Wereldkinderdag’ gaan kinderen op school om 5 voor 12 massaal ‘stampen voor vrede’.”
Wat was de grootste tegenslag of mislukking voor de ngo afgelopen jaar?
“Over een (eerder uitgevoerd) project in Fatick (Senegal) door de Belgische ngo lezen we dit (in het Frans): ‘Concluderend kan worden gesteld dat het project veel positieve effecten heeft gehad op kinderen en voogden. Echter, door haar inspanningen te versnipperen, heeft zij de kans gemist om diepgaand en/of op grote schaal op te treden over een van de beoogde onderwerpen.'”
“Tegelijk moeten we ook hier de transparantie van de ngo loven. Op de website vinden we tenminste evaluatierapporten terug over de projecten, weliswaar in het Frans.”
Bent u tijdens uw onderzoek nog vermeldenswaardige zaken tegengekomen?
Debels: “De organisatie kwam de laatste jaren negatief in het nieuws. In januari 2018 werd de afdeling van de vereniging in Ethiopië, volgens een aanklacht aan Agenzia Fides (nieuwsorgaan van de Pauselijke Missieverenigingen), ervan beschuldigd 30 kinderen onder dwang tot de islam te hebben bekeerd; met een aanzienlijk risico voor nog eens 120 kinderen. In een persbericht van SOS Kinderdorpen worden de context en de uitgevoerde acties toegelicht. De ngo erkende in 2022 wel ‘een geval van aanranding’ waarbij haar managementteam in Liberia betrokken was.”
“In een kinderdorp van SOS Kinderdorpen in Suriname zijn in een periode van ruim dertig jaar ook zeker negentien kinderen en jongvolwassenen slachtoffer geworden van verschillende vormen van misbruik.”
“En dan is er uiteraard dat vernietigende rapport uitgevoerd door Willy Mutunga en zijn team. De 10-koppige onderzoekscommissie bezocht een tiental landen, raadpleegde duizenden archiefdocumenten en voerde 188 interviews uit met (echte of vermeende) slachtoffers, voormalige functionarissen en huidige toezichthouders. In de loop van een rapport van 262 pagina’s komt er een vernietigende lijst naar voren.”
“In dat rapport lezen we trouwens dat in juli 2020 het Europese hoofdkwartier (IOR EUCM) een melding kreeg van de Belgische vestiging met betrekking tot verschillende beschuldigingen met betrekking tot misbruik, discriminatie en heraanwerving van voormalige werknemers die eerder waren ontslagen.”
Stel dat iemand de doelstellingen van deze ngo wil ondersteunen, welke score, van 1 tot 10, zou u deze organisatie geven om te bepalen of ze het waard is gesteund te worden?
“Wie bovenstaande zaken leest, zou afgeschrikt kunnen worden. Ik zou de omgekeerde reactie hanteren: die openheid is net bemoedigend. Wie de cijfers van de Belgische tak goed bekijkt, ziet dat een deel van de inkomsten wel besteed wordt aan projecten buiten België. Dat vermindert voor mij enigszins de aantrekkelijkheid van deze Belgische ngo. De winsten van 2021 en 2022 wijzen ook op een zekere overfinanciering. Slotsom: 6,5 dus.”
Ik sponsor geen enkel onderdeel der “BarmhartigheidsINDUSTRIE” en ik meen te weten waarom.