Witte Huis noemt Russiche manoeuvres een invasie, Erdogan reageert scherp

Het Amerikaanse persbureau Associated Press meldt dat het Witte Huis de meest recente Russische acties in Oekraïne een “invasie” noemt. Gisteren erkende Russisch president Poetin namelijk twee Oekraïense regio’s als onafhankelijke republieken, iets wat hij zelf omschreef als een “vredesmissie”. Nadat Amerikaans president Biden eerst twijfelde de term te gebruiken, deden ze dat nu toch. Dit zou volgens Biden binnenkort leiden tot zware sancties tegen Moskou. Ook Turks president Erdogan reageerde fel op de Russische activiteiten in Oekraïne.

“We denken inderdaad dat dit het begin is van een invasie in Oekraïne”, verklaarde Joh Finer, de plaatsvervangende nationale veiligheidsadviseur van de VS. “Een invasie is een invasie, en dat is wat er hier aan het gebeuren is.” Ook de woordvoerder van het Witte Huis, Jen Psaki, noemde de actie een invasie in een Tweet waarin hij commentaar gaf op het besluit van Duitsland om de Nord Stream 2-gaspijpleiding stop te zetten als reactie op de acties van Rusland.

Die nieuwe pijplijn zou de toevoer van Russisch aardgas door de Oostzee naar Duitsland verhogen naar een capaciteit van 110 miljard kubieke meter per jaar. Door industriële en politieke belangen bleef Nord Stream 2 lang in aanbouw, maar de opschorting is nu toch opgenomen in het sanctiepakket tegen Rusland. Oekraïne verwelkomde de annulering van Nord Stream 2: “Een morele, politieke en praktisch juiste stap. Echt leiding geven betekent harde beslissingen in moeilijke omstandigheden. De Duitse stap bewijst dit precies”, reageert de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken op Twitter. De Russische autoriteiten noemen het echter een domme keuze, die er voor zal zorgen dat EU-burgers meer zullen moeten betalen voor aardgas. Nu afhankelijk worden van aardgas is absurd, vindt ook MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez.

Naast Europese sancties, heeft het Witte huis ook besloten een executive order uit te spreken dat Amerikaanse investeringen in de ‘onafhankelijke’ regio’s verbiedt. Er was ook nog een ontmoeting gepland tussen Biden en Poetin. Het Witte Huis had echter steeds gezegd die te annuleren als Rusland iets zou ondernemen. Dat is bij deze ook gebeurd.

Felle sancties

Wekenlang zetten Westerse mogendheden zich schrap voor een Russische invasie in Oekraïne, terwijl het Kremlin naar schatting zo’n 150.000 troepen verzamelde aan drie kanten van buurland Oekraïne. Ze waarschuwden dat een aanval massale slachtoffers, energietekorten in Europa en economische chaos over de hele wereld zou veroorzaken – en beloofden snelle en strenge sancties indien Rusland inderdaad die stap zou zetten. Dinsdag maakten de EU en het Verenigd Koninkrijk bekend dat enkele van die maatregelen eraan kwamen. Maandag raakte namelijk bekend dat de Russische Federatie twee nieuwe volksrepublieken, Donetsk en Loehansk, als onafhankelijk heeft erkend. (Lees verder onder foto)

De Britse premier Boris Johnson was de eerste die met een volledig sanctiepakket op de proppen kwam. Vijf banken en drie oligarchen komen in het vizier van de Britse sancties. Het gaat om de banken Rossiya, IS Bank, General Bank, Promsvyazbank en Black Sea Bank en de oligarchen Gennady Timchenko, Boris Rotenberg, en Igor Rotenberg. Hun activa in het Verenigd Koninkrijk worden bevroren, zakendoen met Britten en Britse firma’s wordt enorm moeilijk en de oligarchen zijn ook niet langer welkom op Brits grondgebied. Voor Johnson hoeft het hierbij ook niet te stoppen: “We zullen harder straffen wanneer ze verder de soevereiniteit van Oekraïne aantasten.”

Een gezamenlijk statement van Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen en EU-raad-voorzitter Charles Michel stelt dat er vier zaken op tafel liggen. Ten eerste moeten ze iedereen treffen die rechtstreeks met de inval te maken heeft. Het pakket is ook gericht tegen banken die het Russische leger en operaties in de regio financieel steunen. De toegang tot de Europese financiële markt wordt moeilijker gemaakt en tot slot wordt de handel naar de regio’s Loehansk en Donetsk aan banden gelegd. Dat schrijft De Standaard.

Turkije reageert fel

Ook Turkije heeft scherpe kritiek geuit op de erkenning door Rusland van de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk. “We vinden die beslissing onaanvaardbaar”, zei president Recep Tayyip Erdogan. Hij riep de partijen op het conflict “met gezond verstand”, en in overeenstemming met het internationale recht te handelen.

Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken had dinsdagochtend al gewag gemaakt van een “duidelijke schending van de politieke eenheid en de territoriale integriteit van Oekraïne”. Turkse burgers worden “nadrukkelijk” gevraagd om de oostelijke gebieden in Oekraïne te verlaten. “Als land aan de Zwarte Zee ziet Turkije zich verplicht voorzorgsmaatregelen te nemen”, zei Erdogan. Dat was al gebeurd en er zouden nog maatregelen volgen. Hij gaf geen verdere details.

Turkije onderhoudt nauwe betrekkingen met zowel Rusland als Oekraïne. Zo levert Rusland gas aan het grondstoffenarme land en verkoopt Ankara onder meer gevechtsdrones aan Kiev. Ankara ziet zichzelf van oudsher ook als beschermingsmacht voor de moslimminderheid van Krim-Tataren op het schiereiland in de Zwarte Zee dat in 2014 door Rusland werd geannexeerd. Erdogan heeft onlangs verschillende keren aangeboden te bemiddelen tussen Rusland en Oekraïne.

Hypocrisie van Erdogan

Dat Turkije zich zorgen maakt over de “territoriale integriteit” van Oekraïne, mag gezien worden als verbazingwekkend. Het land speelde recent nog een actieve rol in de invasie van de Armeense regio Nagorno-Karabach door Azerbeidzjan. Die samenwerking tussen de Turkssprekende, islamitische Azeri’s en de Turken tegen de Christelijke Armenen bewijzen dat Erdogan droomt van een nieuw Ottomaans Rijk, dat rijkt van de Middellandse Zee tot de Kaspische Zee. Daarenboven huurde Erdogan zelfs Syrische huurlingen in om te gaan vechten in de Armeense regio. Erdogan zou dus één van die mensen moeten zijn die de imperialistische gevoelens van collega-president Poetin begrijpt.